Αφιέρωμα στον Ελληνικό Εμφύλιο και την ένοπλη πάλη του ΚΚΕ/ΔΣΕ: Μέρος Α’- Φωτογραφικό υλικό

Με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, ξεκινάμε το αφιέρωμα με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, το οποίο αντλήσαμε από το ψηφιοποιημένο Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ, επιλέγοντας φωτογραφίες. Το ιστορικό μας αφιέρωμα θα χωριστεί σε πέντε μέρη και το επιμελείται ο Αποστόλης Σερέτης. Στο τέλος κάθε άρθρου θα παρατίθεται όλη η βιβλιογραφία και το αρχειακό υλικό και τα σχετικά links με βασικότερο σκοπό, να τεθούν όλες οι πηγές στη δημοσιότητα προς μελέτη, κριτική και συζήτηση. Το συγκεκριμένο φωτογραφικό υλικό του Α΄μέρους, θα δείξει εικόνες από τη ζωή των αγωνιστών του ΔΣΕ και του ΚΚΕ στο βουνό, τα οχυρωματικά έργα, τη νεολαία, τη θέση της γυναίκας, τη καθημερινή ζωή και την επίσκεψη του μεγάλου Γάλλου ποιητή Πολ Ελιάρ στο Γράμμο και στο Βίτσι. Μεγάλος όγκος φωτογραφιών, δημοσιεύεται στο λεύκωμα φωτογραφιών του Απόστολου Μουσούρη «Φωτογραφίζοντας το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας», από τη Σύγχρονη Εποχή.

Τα επόμενα κείμενα θα ασχοληθούν με το πολιτικό πλαίσιο της περιόδου και την ανάδειξη του Αμερικανικού παράγοντα ως καταλύτη των εξελίξεων και λιγότερο με τα καθαρά στρατιωτικά γεγονότα καθώς όλα αυτά μπορείτε να τα βρείτε αναλυτικά στη νέα σειρά Δοκιμίων Ιστορίας του ΚΚΕ την οποία και προτείνουμε για τη βιβλιοθήκη σας προς μελέτη.

Τα οχυρωματικά έργα

 

Φωτογραφίες αγωνιστών και συνελεύσεις στο αντάρτικο

 

Ο θρυλικός Γάλλος κομμουνιστής ποιητής Πολ Ελιάρ επισκέπτεται το Γράμμο – Βίτσι

Η γαλλική αντιπροσωπεία έφτασε στην Ελλάδα, μέσω Αλβανίας. Επισκέφθηκε το Βίτσι, τα χωριά της Ελεύθερης Ελλάδας, τα νοσοκομεία, συνάντησε από κοντά τις μαυροφορομένες γυναίκες, που όπως σημείωνε ο Ελιάρ, «πάντα θ’ ακούσεις την ίδια τραγική απάντηση. «Χωροφύλακες σκότωσαν τους δικούς μου, έδειραν, βίασαν γυναίκες, έκαψαν το χωριό, ο γιος μου σκοτώθηκε…»».

Στη συνέχεια, η γαλλική αντιπροσωπεία, συνοδευόμενη από τον Πέτρο Κόκκαλη, έφτασε στο Γράμμο, όπου παρέμεινε περίπου μια βδομάδα. Ο Ελυάρ δε στεκόταν λεπτό. Βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του μετώπου, όπου με τηλεβόα απευθύνθηκε στους στρατιώτες του κυβερνητικού στρατού. Περιηγήθηκε και παρευρέθηκε σε μικρές και μεγάλες μονάδες του ΔΣΕ, στην έδρα του Γενικού Αρχηγείου, σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις για τους μαχητές και τους κατοίκους των χωριών. Από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές η παρασημοφόρησή του από την ΙΧη Μεραρχία.

Η γυναίκα και η νεολαία στον ΔΣΕ

Μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες, το ότι ο ΔΣΕ έφτασε το 25% της δύναμής του να είναι γυναίκες, αποτελούσε άλμα προόδου, ισχυρό χτύπημα στην προκατάληψη σε βάρος της γυναίκας και ακαταμάχητο στοιχείο ιδεολογικοπολιτικής και ηθικής διαπαιδαγώγησης. Τη θέση τους στο ΔΣΕ οι γυναίκες κατάκτησαν με το προσωπικό τους παράδειγμα, πρωταρχικά με την ατρόμητη στάση τους ενάντια στον πολυπληθέστερο αστικό στρατό, που ήταν εξοπλισμένος σαν αστακός. Οι περισσότερες προέρχονταν απευθείας από τον μη ένοπλο πληθυσμό, ενώ πολλές δεν είχαν βιώσει άμεσα ούτε την πολεμική πείρα του ΕΛΑΣ.

Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι, στη μεγάλη πλειοψηφία τους, ήταν απλές χωριατοπούλες, μεγαλωμένες στο καταθλιπτικό και καταπιεστικό για τη γυναίκα περιβάλλον του χωριού ή της επαρχιακής κωμόπολης. Επίσης, ένα από τα χαρακτηριστικά του ΔΣΕ ήταν αναμφίβολα η συμμετοχή της νεολαίας. Είναι αξιοσημείωτο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της δύναμης του ΔΣΕ, γύρω στο 80%, αποτελούνταν από νέους και νέες.

Μάλιστα, σε αρκετούς λόχους νεολαίας, πολλοί μαχητές ήταν μαθητές, ενώ το 30% της σύνθεσής τους ήταν νέες κοπέλες, ανάμεσά τους ηλικίας 16-18 χρονών. Όλοι αυτοί οι χιλιάδες νέοι και νέες, με αυτοθυσία και σε πολύ δύσκολες συνθήκες, έχοντας βαθιά πίστη στο δίκιο του αγώνα τους, πολέμησαν και έδωσαν τη ζωή τους παλεύοντας για ανώτερα ιδανικά, για να ξημερώσουν καλύτερες μέρες για τον λαό μας.

 

Εικόνες από καθημερινές στιγμές στις Ελεύθερες Περιοχές

 

Η φροντίδα για την επιβίωση και προστασία των παιδιών

Η επιχείρηση σωτηρίας των παιδιών από την Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση (ΠΔΚ) το 1948, οργανώνοντας τη μεταφορά των παιδιών που κινδύνευαν από τους βομβαρδισμούς του αστικού στρατού, το ανελέητο κυνηγητό των «μπουραντάδων», τα «αναμορφωτήρια» της Φρειδερίκης. Με τη συγκατάθεση των γονιών τους – κι όπου δεν υπήρχαν, των στενότερων συγγενών – μεταφέρονταν τα παιδιά στις Σοσιαλιστικές, Λαϊκές Δημοκρατίες. Ήταν μια οργανωμένη προσπάθεια, που είχε την εποπτεία οργανώσεων των Λαϊκών Δημοκρατιών και είχε στόχο να σωθούν τα παιδιά.

Πηγή: Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ