Η σύνδεση του διατροφικού προφίλ του ατόμου με τον Κορονοϊό SARS-CoV-2 και την ασθένεια από αυτόν (COVID-19) – Του Δημήτρη Χουτόπουλου

Ως γνωστόν οι επιπτώσεις του κορονοϊού έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή όλων μας πολύ αρνητικά. Το ελάχιστο που μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για αυτό είναι να ενημερωνόμαστε σωστά για το είδος αυτής της ασθένειας και να κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να προφυλαχτούμε από πιθανή λοίμωξη με τον ιό. Η πανδημία της νόσου του SARS-CoV-2 προκαλείται από το νέο σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο. Η εξάπλωση της νόσου σε ολόκληρο τον κόσμο έγινε ραγδαία και ειδικά από την 1^η Ιουνίου 2020 αναφέρθηκαν παγκοσμίως 6.000.000 περιπτώσεις από την ασθένεια και πάνω από 371.000 θανάτους

Οι μεσήλικες και τα γηραιότερα άτομα τα οποία έχουν συννοσηρότητα από κάποιο άλλο νόσημα όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η υπέρταση δείχνουν ένα μεγαλύτερο ρίσκο νοσηλείας αλλά και θνησιμότητας από λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος από τον νέο κορονοϊό. Αυτοί οι ασθενείς συχνά επιδεινώνουν την έκκριση προ-φλεγμονωδών παραγόντων, οι οποία σχετίζονται με την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ένα μεγάλο και σημαντικό κομμάτι της πρόληψης, το οποίο πολλοί δεν το έχουν λάβει υπόψιν είναι και το διατροφικό προφίλ του ατόμου. Είναι δεδομένο πως η σωστή και πλήρης διατροφή ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και μας προστατεύει από την υποθρεψία η οποία αποδυναμώνει τον οργανισμό μας. Νέες μελέτες δείχνουν πως η σωστή διατροφική προσαρμογή μπορεί να γίνει μέσο πρόληψης και διαχείρισης της λοίμωξης.   Επίσης η σύσταση του σώματος και συγκεκριμένα η ταυτόχρονη χαμηλή άλιπη μάζα και η υψηλή λιπώδης μάζα συνδέονται σταθερά με την πιθανότητα εμφάνισης διαφορετικών ασθενειών όπως συμβαίνει και στην περίπτωση με λοίμωξη από κορονοϊό.

Σε διάφορες μελέτες που έγιναν ανά τον κόσμο φάνηκε πως η πλειοψηφία των νοσηλευόμενων από κορονοϊό ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Στην Ισπανία, στις μονάδες εντατικής θεραπειας, το πρώτο ποσοστό ασθενών(48%) που νοσηλεύτηκαν ήταν παχύσαρκοι. Ομοίως στις ΗΠΑ ανάμεσα στους 1482 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν το 48,3% είχαν παχυσαρκία καθώς και σε μία μελέτη της Κίνας που έδειξε ότι το 43% των ασθενών ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος των ασθενών με καρδιαγγειακές παθήσεις και λοίμωξη από τον νέο κορονοϊό στις ΜΕΘ είναι υψηλότερος από αυτόν των ασθενών που δεν χρειάζονται ιδιαίτερη ιατρική φροντίδα. Η ίδια μελέτη έδειξε επίσης υψηλότερο επιπολασμό θανάτων ανάμεσα σε υπέρβαρους/παχύσαρκους. Επίσης, μεταξύ των ασθενών που πέθαναν από covid-19 ο επιπολασμός της παχυσαρκίας βρέθηκε να κυμαίνεται από 4,6% έως 12,1% στην Βραζιλία και την Ιταλία αντίστοιχα.

Αξίζει να σημειωθεί πως τα νέα άτομα βρίσκονται σε λιγότερο ρίσκο κινδύνου από την ασθένεια covid-19 από ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Ωστόσο όμως αν μαζί με την ασθένεια συνυπάρχει και η νόσος της παχυσαρκίας οι ασθενείς είναι 2 φορές πιο πιθανό να χρειαστούν κρίσιμη φροντίδα κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο. Σε μελέτη που έγινε περιγράφηκε η συσχέτιση μεταξύ νεότερων ασθενών με Δείκτη Μάζας Σώματος>25 kg/m² και πνευμονίας. Σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάστηκε συμπληρωματικό οξυγόνο και μηχανικός αερισμός χαμηλής ροής. Είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί πως οι προφλεγμονώδεις ουσίες που παράγονται από την παχυσαρκία σε ασθενεις με κορονοϊό, θεωρούνται από τις σημαντικότερες αιτίες του οξέος αναπνευστικού συνδρόμου αλλά και της βλάβης πολλών οργάνων του σώματος(ήπαρ, νεφρά, καρδιά..).

Είναι πολύ σημαντικό να επισημανθεί ότι τα παχύσαρκα άτομα μπορεί να μην επωφεληθούν από το επερχόμενο εμβόλιο του κορονοϊού στον ίδιο βαθμό με τα άτομα φυσιολογικού βάρους. Σε μία μελέτη πάνω σε πειραματόζωα αναφέρθηκε συσχέτιση μεταξύ υψηλότερου ΔΜΣ και μεγαλύτερης μείωσης αντισωμάτων Η1Ν1 μετά τον εμβολιασμό. Επιπροσθέτως σε μία άλλη μελέτη φάνηκε πως σε εμβολιασμένα παχύσαρκα άτομα παρουσιάστηκε διπλάσιος κίνδυνος να εμφανίσουν γρίπη ή ασθένεια που μοιάζει με γρίπη, σε σύγκριση με άτομα φυσιολογικού βάρους. Από αυτό συμπεραίνουμε πως αν παρατηρηθεί το ίδιο σε ασθενείς με covid-19, ο εμβολιασμός μπορεί να μην είναι αποτελεσματική μέθοδος για την διασφάλιση της προστασίας του υπέρβαρου πληθυσμού.

Συνοψίζοντας, η επιδημία του covid-19 έφερε μια μεγάλη πρόκληση για όλες τις κοινότητες και τα συστήματα υγείας παγκοσμίως. Λαμβάνοντας υπόψιν την απουσία ενός αποτελεσματικού εμβολίου αλλά και θεραπευτικής αγωγής, οι χώρες λαμβάνουν σημαντικά μέτρα προστασίας όπως κοινωνική απόσταση καθώς και ατομικές καραντίνες. Λόγω αυτών των αναγκαστικών μέτρων είναι προφανές ότι η πλειοψηφία των ατόμων δεν θα έχει μια ισορροπημένη διατροφή και άρα δεν θα καλύπτει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τον οργανισμό.

Η παχυσαρκία και οι σχετικές συννοσηρότητες σχετίζονται με φυσιολογικές αλλοιώσεις οι οποίες οδηγούν σε μεγαλύτερη ευαισθησία σε λοιμώξεις και παθογένειες αλλά και διάδοση του κορονοϊού. Επιπλέον, οι άνθρωποι θα πρέπει να ενθαρρύνονται να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους, μειώνοντας τους κινδύνους τόσο στα τρέχοντα όσο και στα επερχόμενα κύματα κορονοϊού που πιθανόν να έρθουν.

Οι υγιείς συνήθειες είναι σημαντικές όχι μόνο για την διασφάλιση της βέλτιστης ανοσοαπόκρισης, αλλά και για την πρόληψη του υποσιτισμού, της παχυσαρκίας και της συννοσηρότητας που σχετίζονται με την παχυσαρκία σε ασθενείς με covid-19.

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να παρέχονται σαφείς συμβουλές από ειδικούς σε θέματα διατροφής και κυρίως διαιτολόγους-διατροφολόγους, σχετικά με το αντίκτυπο της διατροφικής κατάστασης στην περίοδο του covid-19 ώστε να ενημερωθεί ο πληθυσμός.

Τέλος θα πρέπει να επισημανθεί η σημασία του διατροφικού προφίλ σε τέτοιες κρίσιμες εποχές από τις πολιτικές υγείας που αποσκοπούν και οφείλουν να μειώσουν το αντίκτυπο αυτής της νόσου

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1) Renata Silverio, Daniela Caetano Gonçalves, Márcia Fábia Andrade, Marilia Seelaender. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) and Nutritional Status: The Missing Link? Advances in Nutrition, nmaa125

2) World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19). Situation report—120[Internet]. [cited May 19, 2020]. Available from: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200519-covid-19-sitrep-120.pdf?sfvrsn=515cabfb_2.

3) Sun X, Wang T, Cai D, Hu Z, Chen J, Liao H, Zhi L, Wei H, Zhang Z, Qiu Y et al. Cytokine storm intervention in the early stages of COVID-19 pneumonia. Cytokine Growth Factor Rev. 2020;53:38–42

4) Peng YD, Meng K, Guan HQ, Leng L, Zhu RR, Wang BY, He MA, Cheng LX, Huang K, Zeng QT. [Clinical characteristics and outcomes of 112 cardiovascular disease patients infected by 2019-nCoV.]. Zhonghua Xin Xue Guan Bing Za Zhi[Internet]. 2020;48:E004. [cited Aug 4, 2020].

5) Barrasa H, Rello J, Tejada S, Martín A, Balziskueta G, Vinuesa C, Fernández-Miret B, Villagra A, Vallejo A, San Sebastián A et al. SARS-CoV-2 in Spanish intensive care units: early experience with 15-day survival in Vitoria. Anaesthesia Crit Care Pain Med[Internet]. 2020.[cited Aug 4, 2020

6) Simonnet A, Chetboun M, Poissy J, Raverdy V, Noulette J, Duhamel A, Labreuche J, Mathieu D, Pattou F, Jourdain M et al. High prevalence of obesity in severe acute respiratory syndrome coronavirus-2 (SARS-CoV-2) requiring invasive mechanical ventilation. Obesity (Silver Spring)[Internet]. 2020;28:1195–9. [cited Aug 4, 2020]

7) Garg M, Al-Ani A, Mitchell H, Hendy P, Christensen B. Editorial: low population mortality from COVID-19 in countries south of latitude 35 degrees north-supports vitamin D as a factor determining severity. Authors’ reply. Aliment Pharmacol Ther[Internet]. 2020;51:1438–9. [cited Aug 4, 2020]

 

8) Garg S, Kim L, Whitaker M, O’Halloran A, Cummings C, Holstein R, Prill M, Chai SJ, Kirley PD, Alden NB et al. Hospitalization rates and characteristics of patients hospitalized with laboratory-confirmed coronavirus disease 2019—COVID-NET, 14 states, March 1–30, 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep[Internet]. 2020;69:458–64. [cited Apr 18, 2020]

9) Cai Q, Chen F, Wang T, Luo F, Liu X, Wu Q, He Q, Wang Z, Liu Y, Liu L et al. Obesity and COVID-19 severity in a designated hospital in Shenzhen, China. 2020. [cited May 20, 2020]. [Internet]

10) de Oliveira MHS, Wong J, Lippi G, Henry BM. Analysis of clinical and demographic heterogeneity of patients dying from COVID-19 in Brazil versus China and Italy. Brazilian J Infect Dis[Internet]. 2020.[cited Jun 6, 2020].

11) Lighter J, Phillips M, Hochman S, Sterling S, Johnson D, Francois F, Stachel A. Obesity in patients younger than 60 years is a risk factor for Covid-19 hospital admission. Clin Infect Dis[Internet]. 2020.[cited Apr 20, 2020].

12) Ong SWX, Young BE, Leo Y-S, Lye DC. Association of higher body mass index (BMI) with severe coronavirus disease 2019 (COVID-19) in younger patients. Clin Infect Dis[Internet]. 2020.[cited May 20, 2020]

13) Sheridan PA, Paich HA, Handy J, Karlsson EA, Hudgens MG, Sammon AB, Holland LA, Weir S, Noah TL, Beck MA. Obesity is associated with impaired immune response to influenza vaccination in humans. Int J Obes[Internet]. 2012;36:1072–7. [cited Aug 9, 2020]

14) Kim Y-H, Kim J-K, Kim D-J, Nam J-H, Shim S-M, Choi Y-K, Lee C-H, Poo H. Diet-Induced obesity dramatically reduces the efficacy of a 2009 pandemic H1N1 vaccine in a mouse model. J Infect Dis[Internet]. 2012;205:244–51. [cited Aug 5, 2020]

15) Neidich SD, Green WD, Rebeles J, Karlsson EA, Schultz-Cherry S, Noah TL, Chakladar S, Hudgens MG, Weir SS, Beck MA. Increased risk of influenza among vaccinated adults who are obese. Int J Obes[Internet]. 2017;41:1324–30. [cited Aug 9, 2020]