Εδουάρδο Γκαλεάνο: »Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι μήπως υποφέρουμε από αμνησία»

Ήταν 3 Σεπτεμβρίου 1940, όταν γεννήθηκε στην πρωτεύουσα της Ουρουγουάης, το Μοντεβιδέο, μια εξέχουσα μορφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο Εδουάρδο Γκαλεάνο. Προερχόμενος από μικροαστική οικογένεια αναγκάστηκε ήδη από τα παιδικά του χρόνια να περάσει από διάφορες χειρωνακτικές εργασίες. Ενώ λίγο αργότερα σε πολύ νεαρή ηλικία, κατά τις αρχές τις δεκαετίας του 60′, ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως δημοσιογράφος και συγγραφέας. Έως και τον θάνατο του στις 13 Απριλίου του 2015 υπήρξε καθοριστική μαρξιστική φωνή της ριζοσπαστικής, ελεύθερης πλευράς της λατινοαμερικάνικης ιστορίας.

Το έργο τους λογοκρίθηκε συστηματικά από τα δικτατορικά καθεστώτα, των δεκαετιών του 70 και του 80, ενώ απαγορεύθηκε δια νόμου σε περιπτώσεις όπως του στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Ουρουγουάη το ‘73 και αργότερα στην Αργεντινή. Το πιο γνωστό του έργο ‘’Ανοιχτές Φλέβες της Λατινικής Αμερικής’’ είναι μια λατινοαμερικάνικη κραυγή για την κοινωνική δικαιοσύνη, κάνει αναφορά στις επιπτώσεις των αμερικανικών και άλλων «αυτοκρατορικών» εισβολών διαφόρων τύπων, μέσω των συνεργατών τους των τοπικών ελίτ. Όπως αναφέρεται και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου «μετά την ανάγνωση του βιβλίου αυτού , κανείς πια πάνω στη γη δεν θα μπορεί να επικαλεστεί το δικαίωμα ότι δεν ξέρει. Ό,τι συμβαίνει με τη συνενοχή της άγνοιας που βολεύει, της αδιαφορίας που καιροφυλαχτεί και της υποκρισίας.»

Όπως ανέφερε για να συμπληρώσουμε τα παραπάνω ‘’Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι μήπως υποφέρουμε από αμνησία.» Όσον αφορά γενικότερα το έργο του, είναι γεμάτο με λυρικούς τόνους, χιούμορ, ειρωνεία και τρυφερότητα – ακόμα και για πολύ σκοτεινά θέματα, ακόμα και όταν καταπιάνεται με έντονες, αιχμηρές αναλύσεις αδικίας, φυσικά πάντα στοχευμένο και εμπεριστατωμένο. Έχει μια μοναδική ικανότητα να εμπνέει, να παρηγορεί ή να μας εξοργίζει ενάντια στις εξουσίες και παράλληλα να μας κάνει να χαμογελάμε και ταυτόχρονα να απορούμε. Για αυτούς τους λόγους είχε αρνηθεί ότι ήταν ιστορικός συγγραφέας, λέγοντας πως «γράφω προσπαθώντας να ανακτήσω την αληθινή μας μνήμη, τη μνήμη της ανθρωπότητας που είχε ακρωτηριαστεί από αλαζονεία, από ρατσισμό, από τον μιλιταρισμό και πολλούς άλλους «ισμούς», που σκότωσαν με τρομερό τρόπο το μεγαλείο μας και την ομορφιά»

Στις αρχές του 1985, ο Γκαλεάνο επιστρέφει στο Μοντεβιδέο. Το 2004, ο Γκαλεάνο στηρίζει τη νίκη της αριστερής συμμαχίας «Ευρύ Μέτωπο» και του Ταμπαρέ Βάσκες. Γράφει ένα άρθρο στο οποίο αναφέρει ότι ο κόσμος ψήφισε χρησιμοποιώντας την κοινή λογική. Το 2005, ο Γκαλεάνο, μαζί με αριστερούς διανοούμενους, όπως ο Ταρίκ Άλι και ο Αδόλφο Πέρες Εσκιβέλ συμμετέχουν στη συμβουλευτική επιτροπή του νεοσύστατου λατινοαμερικανικού καναλιού «Τελεσούρ». Τον Ιανουάριο του 2006, ο Γκαλεάνο, μαζί με διεθνείς προσωπικότητες όπως ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Μάριο Μπενεδέτι, ο Ερνέστο Σάμπατο ο Τιάγο ντε Μέγιο, ο Κάρλος Μονσιβάις, ο Πάμπλο Αρμάντο Φερνάντες, ο Χόρχε Ενρίκε Αντόουμ, ο Λουίς Ραφαέλ Σάντσες, η Μάιρα Μοντέρο, η Άνα Λίδια Βέγκα και ο Πάμπλο Μιλανές, ενώθηκαν για να υπογράψουν τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Πουέρτο Ρίκο. Το Μάιο του 2009, σε μία συνέντευξη δήλωσε: «Όχι μόνο οι ΗΠΑ, αλλά και μερικές ευρωπαϊκές χώρες έχουν σπείρει δικτατορίες σε όλο τον κόσμο. Και νιώθουν ότι θα μπορούσαν να διδάξουν τι σημαίνει δημοκρατία».  

Όπως είχε αναφέρει και ο ίδιος «Η ιστορία δε λέει ποτέ αντίο. Η ιστορία σου λέει μόνο, θα τα πούμε αργότερα’