Σόκρατες: Ο άνθρωπος που ήταν το ποδόσφαιρο

Σαν σήμερα γεννήθηκε στο Μπέλεμ του Πόρτο Αλέγκρε στις 19 Φεβρουαρίου 1954, ένας από τους μεγαλύτερους μεσοεπιθετικούς στην ιστορία του ποδοσφαίρου, ο γιατρός, φιλόσοφος, μαρξιστής Σόκρατες. Ο πατέρας του ήταν δημόσιος υπάλληλος, με αγάπη για τα κλασσικά γράμματα έτσι αποφάσισε να δώσει το όνομα του σπουδαίου Έλληνα φιλοσόφου στον μεγάλο γιο του.

Ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο σε αλάνες και αργότερα εγγράφηκε στη τοπική Μποταφόγκο, από την οποία ξεκίνησε και την επαγγελματική του ενασχόληση με το ποδόσφαιρο το 1974. Το 1973 εγγράφηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο.

Το 1978 μετεγγράφεται στη γειτονική Κορίνθιανς, όπου την περίοδο της δικτατορίας, ο Σόκρατες προχωράει σε μία τομή που έμεινε στην ιστορία καθώς εφάρμοσε τη λεγόμενη κορινθιακή δημοκρατία, με τους ποδοσφαιριστές να έχουν λόγο στα αγωνιστικά και διοικητικά ζητήματα της ομάδας. Πρότυπα του ήταν ο Τσε Γκεβάρα, ο Φιντέλ Κάστρο και ο Τζον Λένον, σε αντίθεση με τους περισσότερους ποδοσφαιριστές που ινδάλματα τους έχουν αστέρες του αθλήματος. Στα πέντε περίπου χρόνια που έπαιξε με την Κορίνθιανς, την ομάδα που εξέφραζε την εργατική τάξη του Σάο Πάουλο, η οποία είχε ιδρυθεί το 1910 από μετανάστες εργάτες, κατέκτησε τρία πρωταθλήματα ωστόσο η τομή του ήταν η Democracia Corinthiana (Δημοκρατία της Κορίνθιανς), μια δική του πρωτοβουλία.

Η Βραζιλία την περίοδο εκείνη βρισκόταν υπό το αμερικανοκίνητο δικτατορικό καθεστώς το οποίο τελούσε υπό κατάρρευση. Οι κοινωνικές εξεγέρσεις είχαν ξεκινήσει και οι Σόκρατες και Βλάντιμιρ, μαζί με τους Βάλτερ Κασαγκράντε και Ζένον, εκμεταλλεύθηκαν τις διοικητικές ζυμώσεις στην Κορίνθιανς, συγκροτώντας ένα ιδεολογικό κίνημα με εμβέλεια σε όλη τη Λατινική Αμερική. Ο σύλλογος είχε διανύσει μία άσχημη πορεία στο πρωτάθλημα του 1981 και τον Απρίλιο του 1982 διεξήχθησαν εκλογές για την ανάδειξη του προέδρου της ομάδας. Ο Βισέντε Ματέους παρέδωσε το τιμόνι του συλλόγου στον Βάλντεμαρ Πίρες, ο οποίος προσέλαβε στη θέση αθλητικού διευθυντή τον κοινωνιολόγο Αντίλσον Μοντέιρο Άλβες. Με μία βάση από σοσιαλιστές φανατικούς οπαδούς και μία φιλελεύθερη διοίκηση που άνοιγε το δρόμο σε αυτή τη κατάσταση, ο Σόκρατες και οι συμπαίκτες του θέσπισαν ένα διαφορετικό σύστημα διακυβέρνησης του συλλόγου, ένα σύστημα που εξέλειπε από τη βραζιλιάνικη κοινωνία, ένα αμεσοδημοκρατικό σύστημα. Οι παίκτες αποφάσιζαν μεταξύ τους πλειοψηφικά για τα πάντα. Συζητούσαν και ψήφιζαν αμεσοδημοκρατικά για τη μέθοδο της προπόνησης, το σύστημα του παιχνιδιού, τη διαχείριση των χρημάτων και για όλα τα υπόλοιπα με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η ομάδα θρύλος των αρχών της δεκαετίας του 80, του λατινοαμερικάνικου ποδοσφαίρου.

Ο Σόκρατες επίσης απέκτησε διδακτορικό στη φιλοσοφία, ενώ χαρακτηριστικό στοιχείο στο παιχνίδι του, ήταν το σκοράρισμα, η οργάνωση του παιχνιδιού με τις λεγόμενες »τυφλές» πάσες, που καθιέρωσε στο ποδόσφαιρο. Για το σύντομο πέρασμά του από την Ευρώπη και τη Φιορεντίνα είχε πει: «Ο τρόπος ζωής δεν μου ταίριαζε. Ήμουν για ένα χρόνο στη Φιορεντίνα και κάποιες φορές δεν ήθελα να προπονηθώ. Ήθελα να βρίσκομαι με φίλους, να κάνω πάρτι και να καπνίζω. Υπάρχουν περισσότερα πράγματα στην ζωή πέρα απ’ το ποδόσφαιρο».

Ο Σόκρατες υπήρξε μεγάλος ηγέτης μέσα στο γήπεδο. Υπήρξε πολιτικά ενεργός και μετά το τέλος της ποδοσφαιρικής του καριέρας. Συνολικά σκόραρε 114 γκολ σε 162 παιχνίδια σε διασυλλογικό επίπεδο (Κορινθιανς, Μποταφογκο, Φιορεντινα, Φλαμενγκο, Σαντος) και 22 γκολ σε 60 παιχνίδια με τη Βραζιλία. Η αγάπη του για το αλκοολ όμως του στοίχισε τη ζωή.

Η ειρωνεία είναι πως την ημέρα που η Κορίνθιανς κέρδισε ξανά τον τίτλο, την τελευταία αγωνιστική του πρωταθλήματος, ο ίδιος είχε προβλέψει τα πάντα καθώς χρόνια πριν είχε πει: «Θα ήθελα να πεθάνω την Κυριακή, την ημέρα που η Κορίνθιανς θα κερδίσει τον τίτλο». Και έτσι έγινε… Έφυγε από τη ζωή νωρίς στις 4 Δεκεμβρίου 2011, σε ηλικία 57 ετών, αφήνοντας πίσω του μία τεράστια παρακαταθήκη και παίρνοντας μαζί του το ποδόσφαιρο που όλοι αγαπήσαμε και αγαπάμε.