Η πραγματικότητα που αρνείσαι να αντικρίσεις – Του Αποστόλη Σερέτη

Σε κάθε καπιταλιστική κρίση, ξεσπά και διαφαίνεται η μεγάλη αντίθεση στην οποία χωρίζεται η κοινωνία. Η αντίθεση ανάμεσα στη κοινωνική παραγωγή και στη καπιταλιστική ιδιοκτησία. Είναι αντικειμενική πραγματικότητα και γενική παραδοχή, ότι κάθε κοινωνικό σύστημα έχει τους νόμους του, το ίδιο και η εκάστοτε μορφή και οργάνωση της οικονομίας. Έτσι, η κρίση του 2008, είναι μία υπερσυσσώρευση κεφαλαίων που αδυνατούν να βρουν ζωτικό χώρο και να συνεχιστεί η προηγούμενη υψηλή κερδοφορία. Τα ελλείμματα είναι αποτέλεσμα της ανισομετρίας, οι οξυμένες αντιθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αλλού δείχνουν ότι δεν υπάρχει διαχειριστική λύση και δυστυχώς πολλοί άνθρωποι μέσα στο αντικαπιταλιστικό αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, αν μπορούμε να μιλήσουμε για κάτι τέτοιο, αρνούνται πεισματικά να το αναγνώσουν.

Η κρίση δεν προήλθε λόγω κάποιων  λανθασμένων χειρισμών των κομμάτων που εξυπηρετούν τη κερδοφορία της οικονομικής ελίτ. Η κρίση προκλήθηκε λόγω της μεγάλης αύξησης των κερδών των επιχειρηματιών στη χώρα. Περίπου δύο δεκαετίες πριν το ξέσπασμα της κρίσης, η  ανάπτυξη κυμαινόταν μεταξύ 3,5 και 6,5%. Οι εθνικές οικονομικές ελίτ μέσω των κυβερνήσεων τους που υλοποιούν τους οικονομικούς σχεδιασμούς τους, πραγματοποιούν διακανονισμούς μέσω των υπερεθνικών οργανισμών, ώστε να εξασφαλίσουν την ύπαρξη τους και τη κερδοφορία τους.

Αυτό που συμβαίνει σήμερα, δεν είναι ένα απομονωμένο ιστορικό γεγονός. Δεν είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της παγκόσμιας ιστορίας. Είναι η λογική συνέχεια του συστήματος της καπιταλιστικής παραγωγής, της συσσώρευσης κεφαλαίου που δεν βρίσκει αγορές να επενδυθεί, της ισχυροποίησης ιδιωτικών συμφερόντων έναντι των ίδιων των κρατών. Οικονομικές, καπιταλιστικές κρίσεις έχουν συμβεί και στο παρελθόν, ανά τακτά χρονικά διαστήματα. 1637, 1797, 1819, 1837, 1857, 1884, 1901, 1907, 1929, 1937, 1974, 1987, 1992, 1997, 2000 έτσι και το 2008. Η διαφορά είναι ότι οι κρίσεις του 1929 αλλά κυρίως η τωρινή καπιταλιστική κρίση είναι κρίση δομικών χαρακτηριστικών. Δηλαδή παρουσιάζονται ρωγμές στην ίδια τη δομή του καπιταλιστικού συστήματος. Οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και η αναρχία στη διακίνηση κεφαλαίων, αδυνατούν να επιλύσουν τις σύγχρονες ανάγκες του παγκόσμιου πληθυσμού.

Αποτέλεσμα αυτής της αδυναμίας του συστήματος είναι τα πισογυρίσματα στην ποιότητα ζωής που επιχειρεί να εξασφαλίσει καταναλωτικά αγαθά στις πιο επικερδείς αγορές, ωστόσο οξύνει τις ταξικές αντιθέσεις, συνθλίβει τα κοινωνικά δικαιώματα και ενσταλάζει στο άτομο, απαλλοτριώνοντας χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης. Με λίγα λόγια, ο καπιταλισμός είναι ένα ξεπερασμένο σύστημα. Για την αστική τάξη και ειδικότερα για τους ανθρώπους που κινούν τη σύγχρονη χρηματοπιστωτική οικονομία, πάντα θα υπάρχει το ίδιο ποσοστό χαμένων και κερδισμένων. Απλά για την ιδεολογία τους, οι κερδισμένοι σήμερα είναι περισσότεροι απ’ότι την περίοδο της φεουδαρχίας. Τι σημαίνει όμως αυτό για το πλήθος των λαϊκών στρωμάτων?

Για να μπορέσει κάποιος να αντιληφθεί τι μηχανισμός είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να ανατρέξει στην επιστήμη της ιστορίας. Πολύ γρήγορα θα αντιληφθεί, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ένα ολοκληρωτικό μόρφωμα, ένα όνειρο των Ναζί και της οικονομικής ελίτ που τον στήριξε τότε, ένα όνειρο που πραγματοποιήθηκε αργότερα. Η ίδια ευρωπαϊκή ελίτ που στήριξε τον Χίτλερ, η ίδια γέννησε και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πολλοί μιλάνε για δημοκρατία.

H προσπάθεια να δημιουργηθεί μία αποριζοσπαστικοποίηση του λαού και μία λογική παραίτησης κυριαρχεί κυρίως μετά το δημοψήφισμα του 2015. Όλος αυτός ο κυκεώνας μονοθεματικών πολιτικών δράσεων, η δικαιωματική φρασεολογία, όταν την ίδια στιγμή τσακίζονται δικαιώματα εργαζομένων, συντάξεις, παιδικοί σταθμοί, σχολεία, πανεπιστήμια με διαλυμένες υποδομές, δικαιώματα των γυναικών, το δικαίωμα της μητρότητας δίχως κανένα σεβασμό στην εργαζόμενη γυναίκα, όταν πρόσφυγες στοιβάζονται σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Όταν μετανάστες και πρόσφυγες γίνονται έρμαια ενός παιχνιδιού μικροπολιτικής. Όταν την ίδια στιγμή εκατοντάδες χιλιάδες εγκαταλείπουν τη χώρα μεταναστεύοντας, όταν οι αστοί αλωνίζουν με πάνω από 50 φοροαπαλλαγές, πως είναι δυνατόν να μην αντιλαμβανόμαστε σε ποιο »τρυπάκι» μας έχουν βάλει;

Έχουμε μπερδευτεί γενικά. Για παράδειγμα. Παραμονές της υπογραφής της συμφωνίας των Πρεσπών δημοσιεύτηκε έκθεση του State Department, όπου οι ΗΠΑ τόνιζαν χαρακτηριστικά ότι η κυβέρνηση είναι ο καλύτερος υπερασπιστής των συμφερόντων τους; Ότι θέλουν να προωθήσουν συμφωνίες μέσω Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, Θρησκευτικών Οργανώσεων και να δημιουργηθεί στην Ελλάδα μία νέα γενιά πολιτικών φιλικά προσκείμενη στα αμερικανικά συμφέροντα; Πως γίνεται μέσα στο κίνημα να μην μιλάμε για την ουσία του προβλήματος και να το αναλύουμε επιστημονικά, εις βάθος και να μένουμε σε αόριστες καταγγελίες και όχι σε ολοκληρωμένες επιστημονικές ερμηνείες που θα παράξουν οργανωμένο πολιτικό σχέδιο ώστε να τσακιστεί το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού στο οποίο βρισκόμαστε;

Μας μιλάνε για δημοκρατία. Ποια δημοκρατία όταν η ίδια η ΕΕ δεν σέβεται τις αποφάσεις των λαών της, όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέσω των διοικητών των εθνικών τραπεζών ελέγχει τις εθνικές κυβερνήσεις? Πολλοί μιλάνε για θεό. Ποιο θεό? Για ποιο θεό μιλάμε όταν ανεχόμαστε να προσκυνάμε ένα νόμισμα? Ο δρόμος του μέλλοντος είναι ένας και είναι μονόδρομος. Ο δρόμος είναι η διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης των πολυεθνικών και θυγατρικών εταιριών, η ΕΕ των Total, Siemens, Audi, BMW, Mercendes, Bayer, Roche, Coca Cola 3E, Novartis, Toyota, JT International, Pull & Bear,Stradivarius, Bershka, BIC ΒΙΟΛΕΞ, Sanofi Aventis, Pernod Ricard, Lidl…. Πρέπει να διαλυθεί αυτό το ολοκληρωτικό μόρφωμα που εκτός των άλλων έχει κάνει τη Μεσόγειο αιώνιο τάφο χιλιάδων ανθρώπων. Στη θέση της να φτιάξουμε την Ευρώπη του λαών. Την Ευρώπη του ουμανισμού. Την Ευρώπη της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας, της εξέλιξης του πολιτισμού, την Ευρώπη της εργασίας, της παραγωγής, της ανθρωπιάς, της επιστήμης και της ειρήνης. Την Ευρώπη του Σοσιαλισμού. Κι αυτό δεν είναι υποκειμενικό. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να σωθεί η ανθρωπότητα και ο πλανήτης που έχει αρχίσει να ματώνει από αυτό το βάρβαρο σύστημα που τον αφυδατώνει.

Επιβάλλεται να γίνει κατανοητός ο ιμπεριαλισμός ως μία βαθμίδα ανάπτυξης του καπιταλισμού που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κυριαρχία του μονοπωλίου στην καπιταλιστική παραγωγή, τη σύμφυση του βιομηχανικού και τραπεζικού κεφαλαίου, την εξαγωγή των κεφαλαίων και του οικονομικού χαρακτήρα των ιμπεριαλιστικών πολέμων για το μοίρασμα και ξαναμοίρασα των αγορών. Η ωρίμανση των καπιταλιστικών κοινωνιών στο ιμπεριαλιστικό στάδιο ανάπτυξής τους, συνεπάγεται την ωρίμανση των υλικών προϋποθέσεων για το σοσιαλισμό.

Όμως σίγουρα δεν μπορούμε με όλες αυτές τις λέξεις να κάνουμε την πλειοψηφία του λαού να ξεσηκωθεί απέναντι στον εχθρό αυτό που μας εμπλέκει. Δεν μπορούμε να μην καταγγείλουμε τις επιθετικές οικονομικές κινήσεις της ελληνικής αστικής τάξης στην ανατολική Μεσόγειο όταν ο λαός μας βομβαρδίζεται καθημερινά με το αφήγημα της εθνικής ενότητας που ικανοποιεί αυτούς που έχουν μεγάλα οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή και που θα γίνει αντιληπτό μόνο σε μία πολεμική σύγκρουση με θύματα εμάς. Για να μπορέσει ο λαός και ο κάθε λαός να συμπτυχθεί και συμπορευτεί κάτω από ένα πλαίσιο που θα δημιουργήσει πολιτική προσδοκία στις μάζες για ανατροπή, χρειάζονται εκείνα τα καθημερινά άμεσα αιτήματα τα οποία θα προταχθούν ως ασπίδα. Αυτά θα είναι αδιαπραγμάτευτα και μέσα από τη καταστολή και την αντίδραση του αστικού στρατοπέδου θα διαμορφωθεί το μονοπάτι της ανατροπής.

Όταν αντικρίζω εκλεγμένους πρωθυπουργούς ανεξαρτήτου χρώματος (ροζ, μπλε, πράσινους, μαύρους) να δίνουν διαπιστευτήρια σε μερικές οικογένειες, προβληματίζομαι και αυτό δεν χρειάζεται καμία ιδιαίτερη θεωρητική κατάρτιση φίλες και φίλοι. Με μία πολύ επίπεδη και επιφανειακή σκέψη, θα πει κάποιος ότι σε τι διαφέρει η οικονομική ελίτ που έχει το δικαίωμα να εξετάζει πολιτικούς που οι πολίτες επέλεξαν και να εξασφαλίζει δηλώσεις πίστεως τους? Και όχι μόνο αυτό, αλλά να δίνουν στον πολίτη τη δυνατότητα να επιλέξει για άλλον πολιτικό μετά από 4 και 5 χρόνια, ακόμα και αν ο πολιτικός αυτός δεν πράξει όσα υποσχέθηκε γιατί έβαλε προτεραιότητα τα συμφέροντα της οικονομικής ελίτ ώστε να τη βοηθήσει να αυξήσει τα κέρδη της. Αυτό ορισμένοι μας το ονομάζετε δημοκρατία και το σύστημα ανάκλησης πολιτικού αντιπρόσωπου από το λαό, την εκλογή από τη βάση, τις λαϊκές συνελεύσεις και τις ενώσεις εργαζομένων ως δικτατορία, ουτοπία ή ανέφικτο όνειρο? Το ζήτημα είναι πολιτικό. Δεν λύνεται με οικονομικά ημίμετρα και επικοινωνιακά τρικ. Και τα πολιτικά ζητήματα λύνονται με κάτι που η οικονομική ελίτ με τις εταιρείες ενημέρωσης της, μας λέει να το έχουμε στο μυαλό μας σαν παραμύθι. Τα όνειρα μας, οι εφιάλτες των λίγων.

Και για να κλείσω και δίχως να υπεκφεύγουμε σε θεωρητικολογίες και να είναι όλα καθαρά και κατανοητά, πρέπει να γίνουν αντιληπτά κάποια πράγματα. Γενικότερα πλέον ζώντας στο 2019 ενώ οδεύουμε σε λίγες μέρες στο 2020, με τόση συσσωρευμένη πείρα, δεν με απασχολεί τόσο η άποψη ορισμένων υπερεπαναστατών, »κατόχων» όλων των θεωριών του Μαρξισμού. Και δεν με απασχολεί γιατί το βλέμμα μου είναι σε αυτούς που μέσα από τους αγώνες τους ανοίγουν πραγματικά νέους δρόμους στην ιστορία. Όχι στους κριτικούς κριτές της κριτικής της κριτικής. Αγωνιστές που δεν κόλλησαν αγωνιστικά ένσημα για να βγουν στη σύνταξη. Σίγουρα, πολλοί έχουμε βιώσει διάφορες καταστάσεις. Υπάρχει κορεσμός από κείμενα και αναλύσεις που αραδιάζουν ασύνδετα φιλοσοφικά δόγματα τα οποία δεν γίνεται να αποδειχθούν με επιστημονικά μέσα και την ίδια στιγμή πετάμε κοινοτοπίες χωρίς κανένα απολύτως επιστημονικά σοσιαλιστικό ή ελευθεριακά σοσιαλιστικό περιεχόμενο, στηριζόμενοι σε ατομικές εμμονές και ερμηνείες που ικανοποιούν τα αφηγήματα του καθενός.

Καρφωτές, αντεκδικήσεις στα Πανεπιστήμια και εμπόδια στη φοίτηση μας από καθηγητές και πρυτάνεις που θίχτηκαν τα συμφέροντα τους από κομπίνες που αποκαλύψαμε και παλέψαμε. Πεσίματα από την μαφία που λυμαίνεται την ανώτατη εκπαίδευση, από φασιστοειδή, παρακολουθήσεις, καταπάτηση ελευθερίας του λόγου, απολύσεις, μετατάξεις, περιθωριοποίηση και ορισμένοι δικαστήρια ακόμα και φυλακίσεις τους οποίους μπορεί να διαφωνούμε όμως οφείλουμε να σεβόμαστε. Ειδικά αυτή την περίοδο όπου η αστυνομοκρατία αυξάνεται, η καταστολή ενισχύεται ακόμα περισσότερο και η εγκληματική ναζιστική οργάνωση ξεπλένεται από την αστική δικαιοσύνη.

Αυτά όλα αποτελούν ένα παράσημο ότι χτυπάει κάποιος αγωνιστής τη ρίζα του κακού, τη ρίζα της αδικίας. Αυτό όμως δεν του επιτρέπει ούτε να αποσύρεται παίρνοντας το ρόλο κάποιου σοφού παντογνώστη ούτε επίσης του επιτρέπεται να »χλευάζει» ως ρομαντικό και ονειροπόλο έναν μαρξιστή αγωνιστή. Ίσως λοιπόν αυτοί όλοι οι κουλτουρέ, επαναστατικοί, πολυσυλλεκτικοί, ασύνδετοι, πυρήνες έκαναν τον ιστορικό τους κύκλο. Ζώντας περισσότερο μέσα στα βιβλία, παρά μέσα στο ορμητικό ποτάμι της καθημερινότητας σε αυτή τη φάση της ζωής τους, στη καρδιά της μισθωτής σκλαβιάς δίπλα και στον μισθωτό σκλάβο που μπορεί να είναι πολύ θρήσκος ή δεξιός ή αμόρφωτος ή αδιάφορος ή παραπλανημένος ή και απόλυτα εχθρικός προς εμάς ή απολιτικ προοδευτικός. Πολλοί χωρίζουν τον μισθωτό, τον άνθρωπο της συνοικίας, σε δεξιό και αριστερό και έρχονται με αυτό το βαθυστόχαστο βλέμμα να μας επιπλήξουν ως ονειροπόλους και ρομαντικούς. Μα όταν δεν πιστεύεις ολοκληρωτικά σε άλλους κόσμους, όταν δεν είσαι δοσμένος σωματικά και ψυχικά σε αυτό το σκοπό, ότι θα γίνει η ανατροπή, ότι οι ουτοπίες καταρρίπτονται, πως θα εμπνεύσεις και θα εμπνευστείς; Πως θα σηκώσεις στους ώμους σου την αδυναμία εκείνων να νικήσουν το φόβο της ανασφάλειας που η εθνική αστική τάξη ποτίζει καθημερινά για να μην γυρίσει ο λαός την πλάτη του στα κόμματα που τη στηρίζουν; Σας αντικρίζω »Ω φωτεινά μυαλά του Μαρξισμού» και θυμάμαι τα παρακάτω λόγια….

Κι αν μας πουν ότι είμαστε αθεράπευτα ρομαντικοί, ότι είμαστε αδιόρθωτοι ιδεαλιστές, ότι σκεφτόμαστε το αδύνατο, εμείς πρέπει χίλιες φορές να απαντήσουμε: Ναι! Είμαστε!