Η αβάσταχτη ανεδαφικότητα των αντικομμουνιστικών επιθέσεων – Του Λευτέρη Στάικου

Αν η πολιτική δεν υφίσταται ξέχωρα από το ζήτημα της εξουσίας και η εξουσία δεν νοείται χώρια από την οικονομία, τότε έπεται ότι η πολιτική δεν μπορεί να οριστεί και να κατανοηθεί πέρα κι έξω από την οικονομία, δηλαδή την οικονομική εξουσία που τίθεται στη βάση της εκμετάλλευσης μιας τάξης από μια άλλη. Ο μαρξισμός, απορρέων από το μεγάλο ποτάμι της Ιστορίας και της αναγκαιότητας για μια παν-ανθρώπινη χειραφέτηση, ξεκαθαρίζει το τοπίο της μετατροπής της δυνατότητας σε πραγματικότητα, μιας που αυτή η μετατροπή μπορεί να υλοποιηθεί σε παροντικό χώρο και χρόνο και παρέχει την αντικειμενική βάση για την γνώση του πραγματικού κόσμου και την πρακτική ανασκευή του με γνώμονα την κοινωνική ανθρωπότητα.

Δεν περιορίζεται στην διατύπωση της θέσης ότι η νόηση είναι η αντανάκλαση της ύλης, αλλά επεκτείνεται στην αναγνώριση της μετασχηματιστικής της ικανότητα, όταν  απελευθερωτικές ιδέες πάνω σε στέρεο επιστημονικό έδαφος, γίνουν κτήμα της απελευθερωτικής κοινωνικής δύναμης. Εξοπλίζει έτσι με τα απαραίτητα φιλοσοφικοεπιστημονικά εργαλεία το συλλογικό επαναστατικό υποκείμενο, για την επαναστατική, ήτοι πραγματική κατάργηση της υφιστάμενης τάξης πραγμάτων που παράγει η ίδια την ευθεία άρνησή της. Ο μαρξισμός επιτρέπει την βαθιά κατανόηση των αντικειμενικών νομοτελειών που διέπουν τη φύση, την κοινωνία και την σκέψη, την γνώση των συνδέσεων των διαφόρων φαινομένων, πλευρών και τάσεων, και του ρόλου του ανθρώπου όχι σαν στατικής, αναλλοίωτης, αφηρημένης κατηγορίας, αλλά του ανθρώπου ως κοινωνικοϊστορικού όντος που βρίσκεται εν τω μέσω μιας διαδικασίας εν εξελίξει, καθότι ο ίδιος εν εξελίξει. Η γνώση αυτή, κινούμενη από τις κατώτερες προς τις ανώτερες βαθμίδες, από το απλό στο σύνθετο, από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο, κι έπειτα απ’ αυτό πάλι στο συγκεκριμένο, είναι η συνθήκη για την ενεργητική παρέμβαση του ανθρώπου πάνω στη φύση. Κάθε πράξη που ακολουθεί τη γνώση, την επαληθεύει, επιβεβαιώνει την αλήθεια της και γίνεται η εκκίνηση μιας νέας γνωσιολογίας.

Αν απ’ τον μαρξισμό αφαιρείται αυτή αυτή η ενεργητική σχέση με την πραγματικότητα, είναι γιατί η αστική ιδεολογία σε όλες τις μορφές της επιδιώκει σταθερά να ακυρώσει στις συνειδήσεις των μαζών την αλήθεια της μεγαλύτερης κοσμοθεωρίας που έχει υπάρξει ποτέ. Και πράγματι, όλοι οι απολογητές προσπαθούν τρομοκρατημένοι να ακρωτηριάσουν τον μαρξισμό, αποβάλλοντας το επαναστατικό περιεχόμενό του και κρατώντας μόνο το επιστημονικό, σαν να επρόκειτο για δυο διακριτά στοιχεία που δεν είναι άρρηκτα δεμένα μεταξύ τους, σαν να μήν οδηγεί το επιστημονικό αναπόφευκτα στο επαναστατικό. Αν πιστέψουμε αυτή την αντιδραστική άποψη, τότε το μόνο που θα πετύχουμε είναι να συναινέσουμε στην αφαίρεση του μαρξισμού από τον εαυτό του, πράγμα που σημαίνει ότι θα απομείνει ένα κενό κουφάρι, διαλυμένο μέσα στη χοάνη των φιλοσοφιών που η ιστορία των ιδεών έχει καταδικάσει στη μαζική λήθη, ή έστω στο προνομιακό αντικείμενο ενασχόλησης των θεωρητικών. Ο μαρξισμός όμως, όσο και αν προσπαθούν, έχει αποδείξει την ανυπέρβλητη ισχύ του, που εδράζεται στην αλήθεια του και επομένως στην αντοχή του στον χρόνο και τον χώρο. Η αλήθεια του περνάει μέσα από το επαναστατικό πρόταγμα, μέσα από το ποιοτικό άλμα, μέσα από την ιστορική ασυνέχεια και αυτό είναι που φιλελεύθεροι, φασίστες, αναθεωρητές και κάθε λογής οπορτουνιστές προσπαθούν να αποκρύψουν.

Ο μαρξισμός, ήτοι η αντικειμενική και υποκειμενική διαλεκτική, η καθολική  εφαρμογή των νόμων της υλιστικής διαλεκτικής στη γνώση της φύσης, της κοινωνίας και της νόησης, ενέχει σε εσωτερική ενότητα τη θεωρία και την πράξη, τη σταθερότητα και μεταβλητότητα, την άρνηση του παλιού και τη θετικότητα του καινούριου, τη γενική τάση ανάπτυξης των πάντων. Είναι η ίδια η Λογική της Ιστορίας. Η πραγματική αποκάλυψη της ιστορικής κίνησης που δεν κατευθύνεται μεταφυσικά ή ιδεαλιστικά, παρά από νόμους, αναγκαίες δηλαδή αιτιακές συνδέσεις και συγκρούσεις αντιθετικών πλευρών και τάσεων. Από τον μαρξισμό δεν αφαιρούμε τον υλισμό ή την διαλεκτική, αλλά τον προσλαμβάνουμε πάντα σε ταυτό σώμα. Αν θέλουμε για μεθοδολογικούς λόγους να τον επιμερίσουμε στα συστατικά του, εξετάζουμε τότε τον υλισμό σαν σύστημα γενικά και την διαλεκτική σαν μέθοδο γενικά, έπειτα όμως κάνουμε αναγκαστικά την σύνθεσή τους ώστε να έχουμε τελικά την γνώση επί του συγκεκριμένου. Και συγκεκριμένο είναι για την υλιστική διαλεκτική, η ενότητα του πολλαπλού, η ενότητα των επιμέρους αφαιρέσεων που συμβαίνουν αποκλειστικά στη σφαίρα της νόησης και αποτελούν τους μονομερείς εκείνους προσδιορισμούς του συγκεκριμένου αντικειμένου. Η κινούμενη, άπειρη ύλη στις ποικίλες μορφές της, στους ποικίλους δηλαδή τρόπους ύπαρξής της, μας δίνει το πολλαπλό, το Όλον του ενιαίου υλικού κόσμου, με τις διάφορες εσωτερικές αλληλοσυνδέσεις και τις διαιρετότητές του, που καμιά άλλη φιλοσοφία δεν μπορεί να αναδείξει με επάρκεια.

Το πραγματικό, νοούμενο ως το Είναι πέρα κι έξω από τη συνείδησή μας, είναι η αρχή και η τελική απεύθυνση του ανθρώπου. Το έδαφος επί του οποίου συγκροτείται και στο οποίο επεμβαίνει ενεργητικά ακολουθώντας τη ροή της αντικειμενικής του κίνησης. Οι νόμοι και οι λογικές κατηγορίες της διαλεκτικής, ερμηνεύουν το πραγματικό στην εσωτερική ενότητά του, τσακίζοντας τις αντιδραστικές θεωρίες που παίρνουν τις μορφές του θετικισμού, υποκειμενισμού, μαχισμού κλπ. Ο μαρξισμός-λενινισμός όχι μόνο καθάρισε το φιλοσοφικό πεδίο απ’ τις ελλείψεις και στρεβλώσεις που έφεραν οι αστικές θεωρίες τον 19ο και 20ο αιώνα, αλλά επίσης τοποθέτησε -ως εκ τούτου- το υποκείμενο που ορθώνεται απ’ την Ιστορία, μέσα στην Ιστορία, για χάρη της ίδιας της Ιστορίας.   Σπερματικά, το παρόν εμπεριέχει το μέλλον· στην τωρινή άρνηση του προηγούμενου, εσωκλείεται η αυριανή άρνηση της άρνησης. Οι απαλλοτριωτές απαλλοτριώνονται.

Το επαναστατικό υποκείμενο, η σύγχρονη εργατική τάξη συγκροτημένη και ανυψωμένη συλλογικά στο Κόμμα της, καλείται ιστορικά να αφομοιώσει όλη την πείρα των αγώνων της και να πραγματώσει την σπειροειδή ανάβαση από το κατώτερο προς το ανώτερο. Καλείται να αναλύσει και να συνθέσει. Να γκρεμίσει και να οικοδομήσει από τα δομικά υλικά του παλιού. Να δημιουργήσει το δικό της, νέο κοινωνικό περιεχόμενο και τις μορφές που προσιδιάζουν σ’ αυτό, φτιάχνοντας το νέο πραγματικό, όχι αυθαίρετα και βολονταριστικά, αλλά με βάση την ωριμότητα των συνθηκών και τον θετικό συσχετισμό δύναμης.

Από τα λίγα αυτά παραπάνω, και από όλα όσα δεν ετέθησαν παραπάνω, συνάγεται το συμπέρασμα ότι το να παλεύεις να αλλοιώσεις την ουσία του μαρξισμού, να τη συσκοτίσεις ή να της επιτεθείς, συνιστά μια αδιέξοδη  εν τέλει τακτική λοβιτούρα, ένα μικρό χτύπημα που θα σου επιστραφεί με πολλαπλάσια φόρα, γιατί η αλήθεια εκδικείται όταν προσπαθείς να την παρουσιάσεις σαν φάντασμα. Μπορείς να σκοτώσεις το πολύ πολύ τον ατομικό φορέα της αλλαγής, ποτέ όμως δεν θα καταφέρεις να εξοντώσεις τον συλλογικό, τον ταξικό φορέα της. Γιατί ακριβώς η έλευση του σοσιαλισμού-κομμουνισμού είναι κάτι το ιστορικά αναπόφευκτο.