H Ευνοούμενη (The Favourite) – Του Πάνου Λιάκου

Στην Ευνοούμενη που μας ενδιαφέρει. Που στέλνει δύο Γιώργους (το Λάνθιμο και το μοντέρ Μαυροψαρίδη) σε πεντάδες της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Είναι ένα έργο εποχής, μια σάτιρα γραμμένη από τους σεναριογράφους Τόνι ΜακΝαμάρα και Ντέμπορα Ντέιβις (υποψήφιοι κι αυτοί). Διότι όλα ξεκινούν από το χαρτί, από το πώς οι σεναριογράφοι ξετυλίγουν σε κεφάλαια και με τρόπο όχι συμβατικής βιογραφίας την ιστορία αυτών των τριών γυναικών: της βασίλισσας Άννας, της Λαίδη Σάρα και της ξαδέρφης της, Αμπιγκέιλ όπου θα κοντραριστούν για την εύνοια της πρώτης σε μια περίοδο όπου η Αγγλία βρίσκεται σε πόλεμο με τη Γαλλία!
Ο Γιώργος Λάνθιμος δίχως να συνεργάζεται στο σενάριο αυτή τη φορά, παίρνει μια κρίσιμη απόφαση: χρησιμοποιεί τους ευρυγώνιους φακούς ενισχύοντας το κλειστοφοβικό αίσθημα και ενίοτε τα κάδρα είναι σαν παραμορφωμένα. Αυτό, φυσικά, εξυπηρετεί τις ανάγκες του είδους. Ναι, είναι μια σάτιρα. Ναι, θα γελάσετε με πολλές από τις φαρμακερές ατάκες που σου έρχονται από εκεί που δεν το περιμένεις ή με το πώς όλοι αυτοί οι τάχα μου καλοβαλμένοι χυδαιολογούν ή προσπαθούν να αρπάξουν ψίχουλα της εξουσίας. Πάνω σε αυτή την απόφαση περί φακών του Λάνθιμου έρχεται να δουλέψει και ο διευθυντής φωτογραφίας Ρόμπι Ράιαν (υποψήφιος για Όσκαρ για τη δουλειά που κάνει εδώ) παίζοντας αρκετά με τη σκιά στους σκοτεινούς διαδρόμους του παλατιού ή σε μέρη όπου έχουν ελάχιστο φωτισμό (η σκηνή όπου η Αμπιγκέιλ μαθαίνει το μυστικό για τις σχέσεις βασίλισσας και Σάρα είναι υπόδειγμα του πώς φωτίζουμε αντίστοιχες σκηνές).
Το πρώτο επίπεδο είναι σίγουρα η σάτιρα. Κάτω από αυτό, όμως, βλέπεις ότι στο γράψιμο των χαρακτήρων υπάρχει μια ανθρωπιά, δεν βγάζει καρικατούρες. Αρχής γενομένης από το ρόλο της Άννας με τις σκηνές όπου μιλά για τα δεκαεφτά παιδιά που είχε χάσει αλλά και καθώς προχωρά ο χαρακτήρας και πρέπει να δείξει την αποφασιστικότητα του στέμματος και από εκεί πάλι την τρικυμία εν κρανίω που της προκαλούν οι γύρω-γύρω. Μια μεγάλη ερμηνεία από την Ολίβια Κόλμαν, μια ερμηνεία για να μελετήσουμε τις αποχρώσεις, τις παύσεις, την άρθρωση. Μήπως οι Ρέιτσελ Βάις και Έμμα Στόουν είναι λιγότερο καλές; Βγάζουν από μέσα τους εκείνα τα αισθήματα ανταγωνισμού που ούτως ή άλλως όλες οι γυναίκες έχουν μεταξύ τους, με τη βοήθεια ενός σεναρίου που μπορεί να σου πετάξει τη σφήνα στο δευτερόλεπτο. Φτάνουν και οι δύο στην πεντάδα της Ακαδημίας για τον υποστηρικτικό ρόλο, με τη Βάις να φαίνεται να έχει μεγαλύτερη δυναμική αλλά και με το χαρακτήρα της Στόουν να έχει ακόμα πιο ενδιαφέρουσα αριστοτελική διαδρομή (από… Σταχτοπούτα σε μηχανοράφτρα). Αυτή η διαδρομή αποτυπώνεται και στα κοστούμια της τεράστιας Σάντι Πάουελ (υποψήφια για το Όσκαρ ΚΑΙ φέτος), η οποία δίνει χαρακτήρα με τη δουλειά της και στον πιο…βάθος κήπο κομπάρσο του φιλμ ή από κοινού και με το μακιγιάζ δίνει σατιρικό, επιτηδευμένο τόνο σε κάποιους χαρακτήρες. Για να μη μιλήσουμε για το πώς εμπνέεται το βασικό κοστούμι της Άννας και τα χρώματα της Λαίδη Σάρα.
Έπειτα έρχεται και η σκηνογραφία- λεπτοδουλειά κι εκείνη- η οποία αναδεικνύεται μέσα από τα κάδρα ή τα τράβελινγκ του Λάνθιμου. Στις δε εξωτερικές σκηνές του παλατιού υπάρχει και μια αίσθηση του ψεύτικου, όπως ίσως θα τη βρίσκαμε στα έργα του Μπουνιουέλ. Και όλο αυτό το σαρκαστικό παραμύθι, γεμάτο από μουσικές του Βιβάλντι και του Σούμπερτ, ο μοντέρ Μαυροψαρίδης το κάνει να κυλάει νεράκι. Αγωνία που θα έχουμε τη βραδιά της απονομής!