«Οι ζευγάδες φεύγουν μωρέ! Η σπορά μένει»

Σαν σήμερα, έφυγε από τη ζωή στις 22 Μαΐου 2005, ο θρυλικός Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ και μία από τις σημαντικότερες πολιτικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, ο Χαρίλαος Φλωράκης. Ήταν ηγετικό στέλεχος της Κομμουνιστικής και ευρύτερης Αριστεράς, επί σειρά ετών Γενικός Γραμματέας του Κομουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, ήρωας της Εθνικής Αντίστασης και του αγώνα ενάντια στους κατακτητές Φασίστες και Ναζί.

Γεννήθηκε στη Ραχούλα Καρδίτσας το 1914 και σπούδασε στην Επαγγελματική Σχολή Ταχυδρομείων- Τηλεγραφίας-Τηλεφωνίας, αποφοιτώντας ως τηλεγραφητής. Το 1930 οργανώθηκε στις Ομάδες Πρωτοπόρων της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ). Με την εισβολή των Ιταλών φασιστών παίρνει μέρος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο ενώ κατά τη διάρκεια της Κατοχής από τους Ναζί και τους ντόπιους συνεργάτες τους, έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1941 και διετέλεσε γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης στους Τριατατικούς (ΤΤΤ). Τον Απρίλιο του 1942, ήταν πρωτοπόρος στην οργάνωση της ιστορικής απεργίας, με διεθνή εμβέλεια, των Τριατατικών, καθώς ήταν η πρώτη μεγάλη απεργία στην κατεχόμενη Ευρώπη. Οργανώθηκε στο ΕΑΜ και το 1943, ξεκίνησε και την ένοπλη δράση του ενάντια στους Φασίστες κατακτητές, μπαίνοντας στον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ), όπου έφτασε μέχρι το βαθμό του ταγματάρχη. Συμμετείχε στα Δεκεμβριανά στις μάχες με τα Βρετανικά και Ινδικά στρατεύματα που έσπευσαν να συνδράμουν τις κυβερνητικές δυνάμεις και το 1945 έγινε μέλος της Επιτροπής Πόλης της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ. Το ψευδώνυμο του, ήταν »Καπετάν Γιώτης».

Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες την περίοδο 1946-1949 και διετέλεσε διοικητής μεγάλης μονάδας της 1ης Μεραρχίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος. Με την ήττα του ΔΣΕ-ΚΚΕ, διέφυγε στη Ρουμανία. Επέστρεψε το 1954 στην Ελλάδα για να βοηθήσει στην ανασυγκρότηση των διαλυμένων οργανώσεων του παράνομου ΚΚΕ. Αργότερα συνελήφθη και δικάστηκε πολλές φορές, καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και παρέμεινε στη φυλακή και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης για 17 χρόνια συνολικά. Ως ένας από τους πιο επικίνδυνους πολιτικούς κρατούμενους, ένα από τα βασανιστήρια που υπέστη είναι ότι παρέμεινε πεινασμένος και διψασμένος για 150 ημέρες σε ένα «κλουβί» 1,50 μ. ύψος, 1,20 μ. μήκος και 0,70 μ. φάρδος. Σε μία από τις δίκες του στη Λάρισα το 1955, καθώς καταπονημένος αντίκρισε το σώμα των ενόρκων, πρόσεξε ότι αποτελούνταν για πρώτη φορά από γυναίκες. Στην απολογία του τόνισε: «Εκφράζω τη χαρά μου και χαιρετίζω εγκάρδια την παρουσία γυναικών στα έδρανα. Είναι μία κατάκτηση των γυναικών. Είναι μία κατάκτηση λαϊκή για την οποία αγωνίστηκε και αγωνίζεται το KKE και της οποίας τα θεμέλια μπήκαν κατά την Κατοχή μέσα από το EAM. Και αυτό τονίζει ότι κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος». H ακροαματική διαδικασία συνεχίστηκε και τελικά ο Χαρίλαος Φλωράκης αθωώθηκε από τις ενόρκους.

Με το πραξικόπημα του 1967, είναι από τους πρώτους πολιτικούς που συλλαμβάνονται και εκτοπίζεται στη Λέρο, τα Γιούρα και τον Ωρωπό. Τον Αύγουστο του 1972 διέφυγε στο εξωτερικό, ενώ τον Ιούνιο, στη 16η ολομέλεια, αναδείχθηκε μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Στις 20 Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς, στη 17η ολομέλεια, εξελέγη Α’ Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Το 1974, εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Β’ Αθήνας με το ψηφοδέλτιο της Ενωμένης Αριστεράς. Το Μάιο του 1978, στο 10ο συνέδριο του ΚΚΕ εξελέγη εκ νέου Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής, θέση στην οποία επανεξελέγη και στο 11ο Συνέδριο, το Δεκέμβριος του 1982, καθώς και στο 12ο Συνέδριο, το Μάιο του 1987. Μελανό σημείο της πολιτικής του σταδιοδρομίας, είναι η περίοδος 1987-1991, σε μια ιστορική περίοδο πολύ κρίσιμη για το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, με ανατροπές του σοσιαλισμού στις σοσιαλιστικές χώρες, κάτι που δεν άφησε ανεπηρέαστο και το κίνημα στη χώρα μας. Κι αυτό όταν ο Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας (Ε.ΑΡ, ΚΚΕ, Ε.Δ.Α,Σοσιαλιστική Πορεία, ΚΟ.ΔΗ.ΣΟ), το 1989, συμφώνησε με την Νέα Δημοκρατία, να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας, αλλά ο πρωθυπουργός να μην είναι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Τα ίδιο συνεχίστηκε καθώς υπήρξε εκ νέου αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, και ο Συνασπισμός συμμετείχε και πάλι σε αστική κυβέρνηση, αυτή τη φορά στην οικουμενική, με πρωθυπουργό τον οικονομολόγο και πρώην Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Ξενοφώντα Ζολώτα, λίγους μήνες αργότερα. Την περίοδο εκείνη η πλειοψηφία της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας και δεκαπέντε μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε., αποχώρησαν από το Κόμμα, διαφωνώντας με την τακτική του Συνασπισμού και τη συμμετοχή του στις κυβερνήσεις συνεργασίας. Η πτώση ήταν ανεξέλεγκτη και το ΚΚΕ το 1991 αποχώρησε από το Συνασπισμό.

Στις 18 Μαρτίου 1991, ο Φλωράκης αποχώρησε από την ηγεσία του Συνασπισμού της Αριστεράς. Στις 21 Δεκεμβρίου 1991, στο 14ο Συνέδριο του ΚΚΕ, εξελέγη ομόφωνα επίτιμος πρόεδρος του Κόμματος, αφού προηγουμένως είχε ζητήσει να μη συμμετέχει στη νεοεκλεγείσα Κεντρική Επιτροπή, ενώ είχε εκφράσει και την υποστήριξη του στην Αλέκα Παπαρήγα. Κατά τη διάρκεια των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία, γερασμένος πλέον, επισκέφθηκε τη δοκιμαζόμενη Γιουγκοσλαβία για να εμψυχώσει το λαό που πολεμούσε το ΝΑΤΟ. Παρασημοφορήθηκε με μετάλλια Τιμής του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ αλλά και με το παράσημο του «Τάγματος του Λένιν», «Φιλίας των Λαών», Βραβείο Ειρήνης του Λένιν από το Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ, «Τάγματος του Καρλ Μαρξ», από το Κρατικό Συμβούλιο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, «Τάγματος του Δημητρόφ» από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας.

Έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών, στα 91 του χρόνια, στις 22 Μαΐου 2005 από ανακοπή καρδιάς. Η σορός του εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, στη Νέα Ιωνία στον Περισσό, στην έδρα του ΚΚΕ. Σύντροφος της ζωής του ήταν η Μάγδα Αναγνωστάκη, είχαν γνωριστεί πριν τη δικτατορία, παντρεύτηκαν το 1976 όταν οι διώξεις και οι εξορίες είχαν παύσει και έφυγε από τη ζωή το 1984 από λευχαιμία. Στη διαθήκη του ο Φλωράκης έγραψε »Δεν το ονοματίζω τούτο το χαρτί διαθήκη για το λόγο οτι δεν έχω τίποτα να διαθέσω. Ο,τι βιός είχα το έχω δώσει στο Κόμμα, στο Κόμμα στο ΚΚΕ με τα γνωστά σύμβολά του, την Μαρξιστική-Λενινιστική ιδεολογία του, το πρόγραμμά του και τις αρχές του. Πολιτικά δεν έχω επίσης τίποτα να αφήσω. Ο,τι είχα το έδωσα με τη συγκεκριμένη δράση μου. Να αφήσω πολιτικές ορμήνιες δεν το θεωρώ σοβαρό. Θέλω να επιστρέψω, και να ταφώ στον τόπο που γεννήθηκα στο Παλιοζογλώπι και συγκεκριμένα στον Αηλιά για νάχω αγνάντιο. Ο τάφος να είναι απλός, μόνο να φραχτεί για να μην με ξεχώσουν τα αγρίμια. Δεν θέλω λόγους και στεφάνια. Αυτά να εκφραστούν με βοήθεια στο Κόμμα». Ο τάφος του βρίσκεται στο Παλιοζογλώπι του Δήμου Ιτάμου των θεσσαλικών Αγράφων. Ένας ενδιαφέρον χώρος για ερευνητές της σύγχρονης ιστορίας του τόπου, είναι το »Επιμορφωτικό Κέντρο Χαρίλαου Φλωράκη», το σπίτι του που ο ίδιος δώρισε στο ΚΚΕ, όπου βρίσκονται αμέτρητα αρχεία της μέχρι τώρα ιστορίας του ΚΚΕ και του εργατικού κινήματος της χώρας μας.