Ἀνδρῶν γὰρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος – Καλή αντάμωση Μανώλη
30 Μαρτίου 2020 φεύγει από τη ζωή ο Μανώλης ο Γλέζος. Μεγάλη θλίψη επικράτησε στον ελληνικό λαό που σύσσωμος αποχαιρετά έναν σπουδαίο αγωνιστή. Ένα μεγάλο κρίμα κυριάρχησε διότι ότι δεν ήταν εφικτή η παλλαϊκή συμμετοχή στην κηδεία του μεγάλου αυτού αγωνιστή. Του πρώτου παρτιζάνου της Ευρώπης. Ένας από τους τελευταίους της σπουδαίας γενιάς του 40, της μεγάλης »Δρακογενιάς» .
Γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1922, στη Νάξο και οι ιδιότητες του ήταν δημοσιογράφος, συγγραφέας, αντιστασιακός, πολιτικός και κατά γενική ομολογία αποτελεί μία από τις κορυφαίες και πιο τίμιες μορφές της ιστορίας της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας. Άνθρωπος με τεράστια ψυχικά αποθέματα, πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στις εξορίες και τις φυλακές. Αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη φιγούρα της μη κομμουνιστικής Αριστεράς στη χώρα μας ενώ αγωνίστηκε μέσα από τις τάξεις της μέχρι τη δεκαετία του 60.
Το 1935 ήλθε στην Αθήνα μαζί με την οικογένειά του και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές, δουλεύοντας παράλληλα ως φαρμακοϋπάλληλος ενώ το 1940 πέτυχε στην ΑΣΟΕΕ. Ως μαθητής του γυμνασίου, ίδρυσε μία αντιφασιστική ομάδα το 1939 για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς και την αποτίναξη της δικτατορίας του Μεταξά.
Με την εισβολή των φασιστών του Μουσολίνι στην Ελλάδα, ζήτησε να καταταχτεί ως εθελοντής κάτι που όμως δεν ήταν εφικτό λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Η κίνηση του, τη 31η Μαΐου 1941 μαζί με τον Απόστολο Σάντα να κατεβάσουν από την Ακρόπολη τη σβάστικα, έκανε το γύρω του κόσμου και προκάλεσε διεθνή θαυμασμό ενώ αναπτέρωσε το ηθικό του υπόδουλου λαού στους Ναζί κατακτητές. Με την οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης από το ΚΚΕ και τη δημιουργία μετώπου με άλλα μικρότερα κόμματα που οδήγησαν στη γέννηση του ΕΑΜ, ο Γλέζος ανέπτυξε την αντιστασιακή του δράση μέσα από τις γραμμές της ΟΚΝΕ, του ΕΑΜ Νέων και της ΕΠΟΝ. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής φυλακίστηκε 4 φορές. Το Σεπτέμβριο του 44 απέδρασε, ενώ με την απελευθέρωση εργάστηκε ως συντάκτης στον Ριζοσπάστη μέχρι το 1947 όπου η ιστορική εφημερίδα απαγορεύτηκε ενώ το 1948 φυλακίστηκε ξανά.
Από το 1948 οι φυλακές και οι συλλήψεις ήταν για τον Γλέζο μία συνεχιζόμενη κατάσταση. Τον Δεκέμβριο του 1956 ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας «Η Αυγή». Στις 5 Δεκεμβρίου 1958 συνελήφθη με την κατηγορία της κατασκοπίας και καταδικάστηκε. Αποφυλακίστηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1962, ύστερα από τις έντονες αντιδράσεις της ελληνικής και της διεθνούς κοινή γνώμης. Στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961 εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών με την ΕΔΑ, παρά το γεγονός ότι βρισκόταν στη φυλακή.Τελικά ο Μ. Γλέζος απελευθερώθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1962 ως αποτέλεσμα της δημόσιας κατακραυγής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έπειτα από παρεμβάσεις της Σοβιετικής Ένωσης ενώ η Σοβιετική Ταχυδρομική Υπηρεσία εξέδωσε το Δεκέμβριο του 1959 αναμνηστική σειρά με ένα μόνο γραμματόσημο με προσωπογραφία του Μανόλη Γλέζου. Σε αντίδραση της συγκεκριμένης έκδοσης, ο Καραμανλής εξέδωσε σειρά δύο γραμματοσήμων με την προσωπογραφία του Ίμρε Νάγκι.
Με το πραξικόπημα των συνταγματαρχών και την επιβολή δικτατορίας, φυλακίστηκε στο Γουδί, στο Πικέρμι, στη Γενική Ασφάλεια, στη Γυάρο, στο Παρθένι Λέρου και τέλος στον Ωρωπό, απ’ όπου αποφυλακίστηκε το 1971. Συνολικά, ο Μανώλης Γλέζος καταδικάστηκε 28 φορές για την πολιτική του δραστηριότητα και πέρασε πάνω από 16 χρόνια της ζωής του σε φυλακές και εξορίες. Το 1968 οι σχέσεις του με το ΚΚΕ ήρθαν σε ρήξη και διετέλεσε γραμματέας και πρόεδρος της ΕΔΑ ως το 1989. Συνεργάστηκε με το ΠΑΣΟΚ σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις.
Το 1981 εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών, το 1984 ευρωβουλευτής και το 1985 βουλευτής Β’ Πειραιά. Το 1986, ως κοινοτάρχης Απειράνθου εφάρμοσε την Άμεση Δημοκρατία στη κοινότητα, γεγονός πρωτόγνωρο. Ασχολήθηκε με τη τοπική αυτοδιοίκηση όμως επέστρεψε στην κεντρική πολιτική σκηνή με το κίνημα των πλατειών και το αντιμνημονιακό κίνημα της περιόδου 2010-2015.
Το 2012, στις διπλές εκλογές της 6ης Μαΐου και της 17ης Ιουνίου εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Με το ίδιο κόμμα εξελέγη ευρωβουλευτής στις ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου 2014, με στόχο να προωθήσει το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων στην Ευρώπη. Μετά το δημοψήφισμα συγκρούστηκε με τον Αλέξη Τσίπρα και κατήγγειλε δημόσια τον Τσίπρα, ζητώντας συγγνώμη στο λαό για την εμπιστοσύνη που έδειξε στον Αλέξη Τσίπρα, με την παραίνεση να ψηφίσει ο λαός ΚΚΕ ή ΛΑΕ, όπως χαρακτηριστικά είχε πει.
Σήμερα, ίδια ημερομηνία με την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη λοιπόν, εν μέσω πανδημίας, έφυγε ο Μανώλης από τη ζωή πλήρης ημερών και αγώνων. Ο ίδιος όμως, επειδή συμβόλιζε τόσα πολλά, θα παραμείνει εδώ κοντά μας. Σε έναν λαό που τον αγάπησε και για έναν λαό που έδωσε όλα όσα μπορούσε, μαχόμενος μέχρι το τέλος στην πρώτη γραμμή, ότι αντιφάσεις κι αν είχε. Η ιστορία θα κρίνει. του απονεμήθηκε ο τίτλος του επίτιμου καθηγητή της φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πάτρας το 1996 και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2001. Στις 22 Ιανουαρίου 2008 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στις 31 Μαΐου 2017 το τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών της πανεπιστημιακής σχολής της Καλαμάτας τον αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορα. Υπήρξε µέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Διεθνούς Οργάνωσης Δημοσιογράφων, µέλος του Προεδρείου της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (FIR) και µέλος του Προεδρείου του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης.Το Δεκέμβρη του 2015 0 Μανώλης Γλέζος τιμήθηκε με το βραβείο «Οστρόβσκι» στη Μόσχα. Συνέγραψε 16 βιβλία από το 1942 μέχρι σήμερα
- Η ιστορία του βιβλίου (1974)
- Από τη δικτατορία στη δημοκρατία (1974)
- Το φαινόμενο της αλλοτρίωσης στη γλώσσα (1977)
- Βίγλα Μνήμης 1981
- Η συνείδηση της πετραίας γης (1997)
- Μαύρη Βίβλος της Κατοχής 1999
- Ύδωρ, Αύρα, Νερό 2001
- Ο άνθρωπος και η φύση 2002
- Το 2006 εκδόθηκε και κυκλοφόρησε το δίτομο έργο του «Εθνική Αντίσταση 1940-1945» στην παρουσίαση του οποίου παρευρέθηκαν τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και ο Πρωθυπουργός της χώρας (2006)
- «Και ένα Μάρκο να ήταν…Οι οφειλές της Γερμανίας στην Ελλάδα» Νοέμβριος 2012
- «Νέκυιαι Ωδαί» Ιούνιος 2013
- «Έξοδος» Δεκέμβρης 2013
- «Αντισταθείτε» στα Ισπανικά: «RESITID – Un manifesto contra la sumision» Οκτώβρης 2015
- «Στα Κυκλαδονήσια η αίσθηση στο φως στιχουργεί» Απρίλης 2016
- «Αντιτασθείτε» στα Ελληνικά με πρόλογο 2017 (Μάρτης 17)
- «ΑΚΡΩΝΥΜΙΑ» Ιούνης 2017 από τις εκδόσεις της Βουλής των Ελλήνων
Δεν πενθούμε. Μόνο νιώθουμε υπερηφάνεια για την πολιτική παρακαταθήκη αυτής της γενιάς ώστε να μας φωτίσει στο σκοτάδι που έρχεται και να πράξουμε αυτά που πρέπει και εμείς. Καλή αντάμωση Μανώλη. Και όπως έλεγε και ο ίδιος: »Μου είναι εντελώς αδιανόητο να φορέσω παντόφλες, να ξαπλώσω στην πολυθρόνα μου και να παρακολουθώ τα τεκταινόμενα μακριά και σε απόσταση από αυτά. Δεν είναι δική μου θέληση. Είναι επιταγή των συντρόφων που έχασα σε μάχες, διαδηλώσεις και εκτελεστικά αποσπάσματα. Μπροστάρης σε όλο αυτό είναι ο αδερφός μου ο Νίκος που τον εκτέλεσαν οι ναζί..Αυτός που μου ζητάει τα χρόνια της ζήσης του, που αυτός δεν ζει και τα ζω εγώ. Είναι δυνατόν να του πω ότι κουράστηκα; Είναι δυνατόν να του πω ότι δεν αντέχω άλλο»
- 33
- 993