Μπόμπι Σαντς: »Η εκδίκηση μας θα είναι το γέλιο των παιδιών μας»

Ο Μπόμπι Σαντς, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μορφές για τον αγώνα της ανεξαρτησίας ενός λαού στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Ο νεαρός Ιρλανδός πέθανε μαχόμενος για τα ιδανικά της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του Ιρλανδικού λαού, όντας πολιτικός, ποιητής, που ηγήθηκε μιας απεργίας πείνας που έμεινε στην ιστορία και του κόστισε τη ζωή στις 5 Μαϊου 1981 μετά από 66 μέρες απεργίας πείνας, στις φυλακές Μέιζ, κοντά στο Μπέλφαστ.

Γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου 1954 στο Μπέλφαστ και κατάλαβε από μικρός μαθητής τι σημαίνει να είσαι καθολικός στην βρετανοκρατούμενη Β. Ιρλανδία, και στα 15 εγκατέλειψε το σχολείο και μετά από διετή φοίτηση σε τεχνική σχολή, πιάνει δουλειά σε μια επιχείρηση κατασκευής αμαξωμάτων, απ΄ όπου απολύεται εξαιτίας της καταγωγής του. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με μια επίθεση προτεσταντών κατά της οικογένειας του, τον οδήγησαν να οργανωθεί στο Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό, τον ΙRA, το 1972.

Συνελήφθη και κατηγορήθηκε τον Οκτώβριο του 1972 για παράνομη κατοχή τεσσάρων περιστρόφων στο σπίτι όπου διέμενε. Ο Σαντς καταδικάστηκε τον Απρίλιο του 1973 σε πενταετή φυλάκιση αλλά αποφυλακίστηκε τον Απρίλιο του 1976. Μετά την αποφυλάκισή του, επέστρεψε στο οικογενειακό σπίτι στο Δυτικό Μπέλφαστ και συνέχισε τον ενεργό του ρόλο στον ΙΡΑ. Ο Σαντς και ο Τζο Μακντόνελ σχεδίασαν την βομβιστική επίθεση τον Οκτώβριο του 1976 σε ένα εκθετήριο επίπλων στο Ντάνμουρι όπου καταστράφηκε αλλά ενώ τα μέλη του ΙΡΑ αποχωρούσαν από το μέρος συγκρούστηκαν σε μία σκληρή μάχη με την Βασιλική Χωροφυλακή. Αφήνοντας πίσω δύο άντρες πληγωμένους, τον Σίμους Μάρτιν και τον Γκάμπριελ Κορμπέτ, οι τέσσερις εναπομείναντες (Σαντς,Μακντόνελ,Σίμους Φίνουκεϊν και Σον Λάβερι) προσπάθησαν να ξεφύγουν με αυτοκίνητο,αλλά συνελήφθησαν. Ένα από τα ρεβόλβερ που χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση βρέθηκε στο αμάξι. Το 1977,αυτοί οι τέσσερις καταδικάστηκαν σε 14 χρόνια φυλάκισης για την κατοχή του ρεβόλβερ, αλλά δεν τους αποδόθηκαν κατηγορίες για βομβιστική επίθεση. Μέχρι το 1976, οι Βορειοιρλανδοί που φυλακίζονταν ως μέλη του ΙRA, θεωρούνταν πολιτικοί κρατούμενοι. Από την 1η Μαρτίου εκείνης της χρονιάς, η βρετανική κυβέρνηση τους εξομοιώνει με τους ποινικούς και με συνέπεια την απώλεια κάποιων δικαιωμάτων και την πιο σκληρή αντιμετώπιση τους. Αυτό προκάλεσε αντιδράσεις εντός και εκτός των φυλακών.

Το 1980, ο Μπόμπι Σάντς εκλέγεται από τους συγκρατούμενους συντρόφους του «πρόεδρος». Την 1η Μαρτίου 1981 ξεκινάει η απεργία πείνας των φυλακισμένων αγωνιστών στις φυλακές Μέιζ. Παρά το γεγονός ότι το Σιν Φέιν, το πολιτικό κόμμα των Βορειοϊρλανδών Ρεπουμπλικάνων, που εξέφραζε τον IRA, δεν συμφωνούσε με την απεργία πείνας ως μορφή πάλης, ο Σαντς και οι σύντροφοι του συνεχίζουν.

Η διαμαρτυρία των φυλακισμένων προκαλεί ένα πρωτόγνωρο κύμα συμπαράστασης στην Ευρώπη και την Αμερική όμως η Θάτσερ αρνείται οποιαδήποτε παραχώρηση στα αιτήματα των απεργών πείνας που ήταν το δικαίωμα να μην φορούν τη στολή της φυλακής, να μην κάνουν τις αγγαρείες της φυλακής, η ελεύθερη επικοινωνία με άλλους φυλακισμένους, η οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και το δικαίωμα να δέχονται μία επίσκεψη,ένα γράμμα και ένα δέμα κάθε εβδομάδα αλλά και πλήρη αποκατάσταση όσων έχασαν κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας. Λίγες μέρες μετά την κήρυξη της απεργίας πείνας, πεθαίνει από καρδιακή προσβολή ο Βορειοιρλανδός βουλευτής, Φ. Μαγκουάιρ.

Στις εκλογές που προκηρύσσονται, για την κάλυψη της θέσης του στο βρετανικό κοινοβούλιο, στις 9 Απριλίου 1981, όλες οι ριζοσπαστικές δυνάμεις των Ρεπουμπλικάνων της Βόρειας Ιρλανδίας, υποστηρίζουν την υποψηφιότητα του Μπόμπι Σάντς, ο οποίος εκλέγεται με 30.492 ψήφους, αφήνοντας δεύτερο τον Χάρι Γουέστ, νεοφιλελεύθερος και υποστηρικτής της βρετανικής κυριαρχίας στη Β. Ιρλανδία. Ήταν μια μεγάλη νίκη για τους Βορειοιρλανδούς και μια βαριά ήττα της Θάτσερ όμως ο Μπόμπι Σάντς δεν πρόλαβε να καθίσει στα έδρανα του βρετανικού κοινοβουλίου, αφού τα ξημερώματα της 5ης Μαΐου 1981 πέθανε εξαιτίας της ασιτίας. Τις επόμενες μέρες άλλοι 9 απεργοί πείνας πέθαναν στις φυλακές Μέιζ. Η Θάτσερ είχε πει για τον Σαντς: Ο κύριος Σαντς ήταν ένας καταδικασμένος εγκληματίας. Ο ίδιος επέλεξε να χάσει τη ζωή του. Ήταν μια επιλογή που η οργάνωσή του δεν άφησε σε πολλά από τα θύματα της.

Ο Μπόμπι Σαντς, κατόρθωσε μόλις στα 27 του χρόνια, να εκλεγεί βουλευτής, να γίνει ένας πολύ σημαντικός αγωνιστής και πολιτικός του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού, να συγκρουστεί ανοιχτά με την παντοδύναμη τότε Θάτσερ μέσω των αντιδράσεων που ξεσήκωσε η αυτοθυσία του και έγινε ένα σύμβολο του αγώνα του Βορειοιρλανδικού λαού απέναντι στα εγχώρια και ξένα συμφέροντα. Σήμερα, στο Μπελφαστ, υπάρχει σε ένα κτίριο μία πολύ όμορφη απεικόνιση του Σαντς που έχει κάνει το γύρο του κόσμου και αξίζει όποιος επισκεφτεί τη χώρα να τη δει. Ο Σαντς έλεγε :»Η εκδίκηση μας θα είναι το γέλιο των παιδιών μας»