Battleship Potemkin 1925 – Του Οδυσσέα Σουρίλα

Φέτος τα Χριστούγεννα, εξαιτίας των συνθηκών που δεν μπορούμε να βγούμε, αποφάσισα να κάνω στον εαυτό μου ένα δώρο. Και τί δώρο ε; Ένα από τα αριστουργήματα του βωβού κινηματογράφου και της έβδομης τέχνης γενικότερα. Αναφέρομαι στην ταινία Battleship Potemkin. Είναι μια ταινία που εντάσσεται στο νέο κύμα του ρεύματος του Ρωσικού Μοντάζ. Είναι ένα ρεύμα που αναπτύχθηκε από το 1925 και επηρέασε βαθιά τον σοβιετικό αλλά και τον παγκόσμιο κινηματογράφο.

Ο κινηματογράφος στη Σοβιετική Ένωση ήταν ως επι το πλείστον επηρεασμένος από το πολιτικό καθεστώς. Σύμφωνα με την αναλογία του Λένιν ο κινηματογράφος έπρεπε να χρησιμοποιεί εν μέρει προπαγάνδα αλλά ταυτόχρονα έπρεπε να είναι και ένα αξιόλογο θέαμα για τον πληθυσμό. Σκηνοθέτης της ταινίας είναι ο Σεργκέι Αϊζενστάιν ένας πρωτοπόρος του ρεύματος του ρωσικού Μοντάζ. Στην ταινία εξιστορούνται τα γεγονότα της εξέγερσης του Θωρηκτού Ποτέμκιν, η οποία από πολλούς θεωρείται προάγγελος της Ρωσικής Επανάστασης του 1917. Στην ταινία αυτό που κυριαρχεί είναι το έντονο, νευρώδες μοντάζ, το οποίο άφηνε ελλείψεις, τις οποίες θα αναπλήρωναν οι θεατές με την φαντασία τους. Μια ακόμα πρωτοπορία είναι πως μια σκηνή ολοκληρωνόταν σε πολλά πλάνα και όχι μόνο σε ένα, όπως συνηθιζόταν ως τότε. Στην ταινία το ένα υποτάσσεται στο όλον, η μονάδα εξαφανίζεται και το σύνολο δρα σαν γροθιά. Στην ταινία αυτή επίσης, εκλείπει το θεϊκό και το μεταφυσικό  στοιχείο, το οποίο ήταν παρόν σε όλα τα ρεύματα του κινηματογράφου ως τότε. Επιπλέον, η θυσία του ενός είναι αυτό που προάγει την δράση.

Ο λαός συγκινείται με τον θάνατο ενός ναύτη από το στασιασμένο πλήρωμα του Ποτέμκιν και ξεσηκώνεται και αυτός. Ο λαός και οι εργάτες του ενώνονται και ξεσηκώνονται. Το μοντάζ, σε αυτό ειδικά το σημείο τη ταινίας,  είναι αυτό που υποβάλει το συναίσθημα στον θεατή. Βλέποντας την ταινία θες και εσύ να ενωθείς με τον λαό, εναντίον της αδικίας που επικρατούσε. Τελικά, το πλήθος των συγκεντρωμένων πλήττεται από τα τσαρικά στρατεύματα και παρουσιάζονται μερικές ρεαλιστικές σκηνές βίας για την εποχή που σόκαραν τους θεατές. Οι σκάλες στην προκυμαία της Οδησσού γεμίζουν νεκρούς. Στο τέλος οι ναύτες ενωμένοι καταφέρνουν να νικήσουν τον εχθρό. Αυτό που έχουμε να τονίσουμε είναι και ο σημαντικός ρόλος που παίζει η μουσική. Ντύνει τη κάθε σκηνή ανάλογα με το περιεχόμενό της.