1818-2018: 200 χρόνια Καρλ Μαρξ- Ένα αφιέρωμα που πρέπει να διαβάσεις- Του Αποστόλη Σερέτη

Νεανικά χρόνια και επαγγελματική ζωή του Καρλ Μαρξ
»Οι επαναστάσεις είναι οι ατμομηχανές της ιστορίας.»

Φέτος έκλεισαν 200 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου φιλόσοφου αλλά και δημοσιογράφου, πολιτικού, οικονομολόγου, ιστορικού, κοινωνιολόγου, επιστήμονα Καρλ Μαρξ. Ο Γερμανός φιλόσοφος με την μεγαλύτερη, ίσως, επιρροή στην παγκόσμια ιστορία από κάθε άλλο φιλόσοφο ή διανοητή καλύτερα. Έζησε, διωκόμενος, σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και, από το 1849, στο Λονδίνο.Ο Καρλ Μαρξ γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1818 στο Τριρ, στο τότε βασίλειο της Πρωσίας. Είχε ξεχωρίσει από τα εφηβικά του χρόνια για τον δυναμικό του χαρακτήρα, τους συνεχείς προβληματισμούς και ανησυχίες του, ενώ από μικρή ηλικία είχε ανεπτυγμένα ένστικτα κατά της οποιασδήποτε αδικίας.Στα γυμνασιακά του χρόνια συνέγραψε δύο διατριβές δοσμένου θέματος, που αφορούσαν την ιστορία και τη θρησκεία. Η τελευταία εξετάστηκε ως συνεκτικό στοιχείο της κοινωνίας, αποσπώντας τιμητική διάκριση. Οι πανεπιστημιακές σπουδές του Μαρξ, διήρκεσαν από τον Οκτώβρη του 1835 ως τον Μάρτη του 1841 και άρχισαν στο Πανεπιστήμιο της Βόννης το 1835, όπου σπούδασε νομικά. Έγινε μέλος της Λέσχης της ταβέρνας των συμπατριωτών του κι ένας από τους πέντε προέδρους της. Έγινε επίσης μέλος της Λέσχης των ποιητών καθώς είχε ασχοληθεί και με την ποίηση κατά τα φοιτητικά του χρόνια. Στην συνέχεια ο πατέρας του τον ανάγκασε να αλλάξει πανεπιστήμιο την επόμενη χρονιά, έτσι ο Μαρξ μεταφέρθηκε στο πανεπιστήμιο Humboldt στο Βερολίνο. Εκεί το ενδιαφέρον του νεαρού Μαρξ στράφηκε προς τη φιλοσοφία, προς απογοήτευση του πατέρα του ενώ εντάχθηκε σε ένα κύκλο φοιτητών και νεαρών καθηγητών γνωστού ως Οι νέοι (αριστεροί) Χεγκελιανοί, με αρχηγό τον Μπρούνο Μπάουερ. Μερικά μέλη αυτού του κύκλου αναζητούσαν συνδετικές γραμμές ανάμεσα στη μετά-αριστοτελική και τη μετά-Χεγκελιανή φιλοσοφία. Στις 30 Μαρτίου έλαβε πιστοποιητικό ολοκλήρωσης των σπουδών του και εκπόνησε τη διατριβή του η οποία αφορούσε στη σύγκριση των ατομικών θεωριών του Δημόκριτου και του Επίκουρου, την κατέθεσε στο Πανεπιστήμιο της Ιένας στις 6 Απριλίου 1841 και στις 15 του ίδιου μήνα έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα.
Όταν ο δάσκαλος και μέντορας του, Μπάουερ, αποβλήθηκε από λέκτορας το 1842, ο Μαρξ έχασε κάθε ελπίδα διορισμού στο πανεπιστήμιο. Έτσι ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και εργάστηκε στην Εφημερίδα της Ρηνανίας. Μεταξύ Γενάρη και Φλεβάρη 1842, ετοιμάζει το δοκίμιό του με τίτλο ‘Παρατηρήσεις στις τελευταίες πρωσικές διατάξεις για τη λογοκρισία’ προορισμένο για την Deutsche Jahrbucher (Γερμανικά χρονικά),χωρίς να κατορθώσει να δημοσιευτεί, παρά αργότερα στην Ελβετία. Το πρώτο άρθρο του στην εφημερίδα της Ρηνανίας ήταν το »Οι συζητήσεις της έκτης Δίαιτας του Ρήνου». Συζήτηση για την ελευθερία του Τύπου και τη δημοσίευση των συζητήσεων της Δίαιτας στις 5 Μαΐου 1842. Καθώς τα άρθρα του για την κλοπή της ξυλείας και την κατάσταση των αμπελουργών της Μοζέλ προκάλεσαν αίσθηση, στις 15 Οκτωβρίου του 1842 ανέλαβε αρχισυντάκτης της Εφημερίδας της Ρηνανίας. Η εφημερίδα έπαψε να λειτουργεί το 1843, λόγω προστριβών του με την κυβερνητική λογοκρισία. Ο Μαρξ αποχώρησε στις 18/3/1843 από την εφημερίδα η οποία αργότερα έκλεισε.

 

Μαρξ-Ενγκελς, η γνωριμία και η νέα κοσμοθεωρία 
»Ολόκληρη η κοινωνική ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η πάλη των τάξεων»

Ο φίλος του πατέρα του,Esser, πρότεινε στον Μαρξ να μπει στην κυβέρνηση, κάτι που ο νεαρός Μαρξ αρνήθηκε.Έτσι πήγε στο Παρίσι τον Νοέμβριο του 1843 και στα τέλη Φλεβάρη 1844 εξέδωσε τα »Γαλλογερμανικά Χρονικά» που κυκλοφόρησαν στην Πρωσία και οι αρχές έδωσαν εντολή αν ο Μαρξ και οι συν εκδότες του εντύπου έμπαιναν στην Πρωσία να συλλαμβάνονταν. Όμως ο ένας εκ των συν εκδοτών, ο Rouge, ήλθε σε ρήξη με τον Μαρξ, μην συνεχίζοντας την έκδοση του εντύπου και δίνοντας για αμοιβή στον Μαρξ τα αδιάθετα αντίτυπα της εφημερίδας.Έτσι ο Μαρξ, μετά το σταμάτημα της έκδοσης των Χρονικών, δεν διέθετε δημοσιογραφικό όργανο για να προωθήσει τις θέσεις του. Κάποιοι ‘΄πρωτο»σοσιαλιστές τεχνίτες εξέδιδαν στο Παρίσι την Vorwarts και εκεί ο Μαρξ δημοσίευσε το πρώτο του άρθρο στις 7 Αυγούστου 1844 όπου προέβη σε επανεκτίμηση της σχέσης του με τον Μπάουερ και τους αριστερούς Χεγκελιανούς, γράφοντας το «Εβραϊκό ζήτημα», που ήταν μια κριτική στις έννοιες των πολιτικών δικαιωμάτων και της πολιτικής απελευθέρωσης. Εκεί στο Παρίσι ήταν που γνώρισε τον Φρίντριχ Ένγκελς, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με το ζήτημα της εργατικής τάξης και των οικονομικών. Επίσης συνάντησε τους Χάινε, Herwegh, Leroux, και Μπακούνιν. Επειδή η Vorwarts δημοσίευε αντιπρωσικά άρθρα, ο Μαρξ στοχοποιήθηκε, παρακολουθούμενος από μυστικούς αστυνομικούς και οι Πρωσικές αρχές ζήτησαν να απελαθεί από τη Γαλλία. Στις 11 Ιανουαρίου ο Υπουργός Εσωτερικών διέταξε την απέλαση του Μαρξ. Θα μπορούσε να μείνει αν σταματούσε κάθε κριτική σε βάρος της Πρωσικής κυβέρνησης.Στις 3 Φεβρουαρίου 1845 ο Μαρξ και η οικογένειά του εκδιώκονται από τη Γαλλία καταφεύγοντας στις Βρυξέλλες στις 5/2/1845.Ωστόσο ο πρεσβευτής της Πρωσίας ζήτησε την απέλασή του κι ενώ ο Μαρξ ζήτησε άδεια παραμονής δεν την έλαβε. Υποχρεώθηκε στη συνέχεια να υπογράψει μια βεβαίωση απέναντι στις αρχές πως δεν θα εξέδιδε κανένα έντυπο σχετικά με τη σύγχρονη πολιτική. Τελικά υπέγραψε και εξασφάλισε τη διαμονή ενώ το Δεκέμβριο του 1845 παραιτήθηκε από την πρωσική υπηκοότητα. Στις Βρυξέλλες συνέγραψαν με τον Ένγκελς τη «Γερμανική Ιδεολογία», μια κριτική μελέτη της φιλοσοφίας του Χέγκελ και των αριστερών Χεγκελιανών. Αργότερα ο Μαρξ έγραψε την «Αθλιότητα της Φιλοσοφίας», μια κριτική μελέτη της γαλλικής σοσιαλιστικής σκέψης. Αυτά τα δύο έργα αποτέλεσαν τις βάσεις για το επικείμενο «Κομμουνιστικό μανιφέστο», που πρωτοεκδόθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1848, ενός έργου που μαζί με τη Βίβλο και το Κοράνι είναι τα έργα με τις περισσότερες εκδόσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Στο Κομμουνιστικό μανιφέστο δείχνει την αντιπαλότητα του κομουνισμού με τις τότε πολιτικές δυνάμεις.Το πρώτο κεφάλαιο ξεκινά με τη φράση «Η ιστορία όλων των ως τώρα κοινωνιών είναι η ιστορία ταξικών αγώνων».Το 1847 η προϊστορία της κοινωνίας,η κοινωνική οργάνωση που είχε προηγηθεί από κάθε γραφτή ιστορία,ήταν ακόμα σχεδόν άγνωστη.Τότε ο Χάξτχάουζεν ανακάλυψε την κοινή ιδιοκτησία της γης στη Ρωσία. Ο Μάουρερ απέδειξε ότι η κοινή ιδιοκτησία της γης αποτελεί την κοινωνική βάση απ’ όπου προήλθαν ιστορικά όλες οι γερμανικές φυλές. Ύστερα ανακαλύφθηκε ότι οι αγροτικές κοινότητες με την κοινή κατοχή της γης αποτελούσαν την πρωταρχική μορφή της κοινωνίας απ’ τις Ινδίες ως την Ιρλανδία. Τέλος, η εσωτερική οργάνωση αυτής της πρωτόγονης κομμουνιστικής κοινωνίας αποκαλύφθηκε στην τυπική της μορφή με την ανακάλυψη του Μόργκαν που επιστέγασε όλο το έργο για την αληθινή φύση του γένους και τη θέση του μέσα στη φυλή. Με τη διάλυση αυτών των πρωταρχικών κοινοτήτων, αρχίζει ο χωρισμός της κοινωνίας σε ξεχωριστές και τελικά ανταγωνιζόμενες τάξεις. Εξηγεί πως οι κοινωνίες μέχρι σήμερα είχαν την μορφή όπου μια πολύ μικρή ομάδα εξουσίαζε την μεγάλη πλειοψηφία. Η φεουδαρχική κοινωνία καταρρίφθηκε από την επαναστατικότητα και ριζοσπαστικότητα της αστικής τάξης. Ο Μαρξ προέβλεπε ότι η ίδια διαδικασία θα επαναληφθεί με τους προλετάριους αυτή την φορά να ανατρέπουν τους αστούς. Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται η σχέση του κομμουνιστικού κόμματος με άλλα αστικά κόμματα, με τα οποία δεν πρέπει να απορρίπτει την συνεργασία, ωστόσο μόνο το κομμουνιστικό κόμμα εκφράζει τα συμφέροντα όλων των προλετάριων –και με σαφήνεια εξηγεί πως δεν πρέπει να τους διαχωρίζει αναλόγως της εθνικότητας τους. Στο τρίτο και τέταρτο κεφάλαιο εξηγεί τις διαφορές του κομμουνιστικού κόμματος με άλλα κόμματα σοσιαλιστικά ή συντηρητικά. Κηρύσσει την πρόθεση για συμμαχία με τους σοσιαλδημοκράτες και τονίζει πως ο στόχος τους δεν πρέπει να είναι η βελτίωση του συστήματος αλλά η ανατροπή του. Κλείνει με τη γνωστή πλέον φράση, «προλετάριοι όλου του κόσμου, ενωθείτε».

 

Η επιρροή του Καρλ Μαρξ και σύνοψη της κοσμοθεωρίας του

‘Όταν εκλείψουν οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις τάξεις κάθε έθνους, τότε η εχθρότητα μεταξύ των εθνών θα πάρει τέλος»

Στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο ο Μαρξ εξέθεσε με πρωτόγνωρο τρόπο και διαύγεια τον συνεπή υλισμό που αγκαλιάζει την κοινωνική ζωή μας, τη διαλεκτική σαν τη πιο ολόπλευρη και πιο βαθιά διδασκαλία της εξέλιξης, τη θεωρία της ταξικής πάλης και το κοσμοϊστορικό επαναστατικό ρόλο του προλεταριάτου, του δημιουργού της κομμουνιστικής κοινωνίας. Η νέα θεωρία επιβεβαιώθηκε πολύ γρήγορα από την πορεία των επαναστατικών γεγονότων του 1848-1849. Ο Μαρξ επεξεργάστηκε την υλιστική του θεωρία, αφιερώνοντας τις δυνάμεις του στη μελέτη της πολιτικής οικονομίας, που την επαναστατικοποίησε στα έργα του «Η κριτική της πολιτικής οικονομίας» (1859) και «Το Κεφάλαιο» (τ. 1, 1867). Το 1864 ιδρύθηκε στο Λονδίνο η Ι Διεθνής, η «Διεθνής ένωση των εργατών». Ο Μαρξ ήταν η ψυχή αυτής της οργάνωσης, ήταν εκείνος που έγραψε την πρώτη «Διακήρυξή» της, καθώς και μια σειρά αποφάσεις, δηλώσεις και διακηρύξεις της, όπως «Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία του 1871» για τα επαναστατικά γεγονότα της «Κομμούνας του Παρισιού». Μετά τα γεγονότα της Κομμούνας του Παρισιού, οι ιδέες του άρχισαν να διαδίδονται με μεγάλη ταχύτητα σε όλο το κόσμο και το Κομμουνιστικό Μανιφέστο να τυπώνεται ασταμάτητα. Άρχισαν να δημιουργούνται πολλές κομμουνιστικές οργανώσεις, εργαζόμενοι να οργανώνονται σε συνδικάτα. Απόρροια της εξάπλωσης της κοσμοθεωρίας του Μάρξ υπήρξε ο οργανωμένος αγώνας των εργατών, εργαζομένων σε όλο το κόσμο όπως το Μάιο 1886 στο Σικάγο και αλλού. Πολλά επαναστατικά κινήματα ενστερνίστηκαν τον Μαρξισμό ενώ στον 20ο αιώνα, η εξέλιξη του καπιταλιστικού συστήματος, απέδειξε την ορθότητα των εκτιμήσεων του.
Συνέγραψε πάνω από 50 βιβλία ενώ το ογκώδες σε αντικείμενο έρευνας και ποσότητας έργο του »Κεφάλαιο» αποτελεί και στις μέρες την καλύτερη και βαθύτερη ανάλυση το καπιταλισμού. Απέδειξε πώς είναι ένα σύστημα βασισμένο στη καθημερινή κλοπή που υφίσταται ο μισθωτός από τον ιδιοκτήτη του μέσου παραγωγής μέσα από την υπεραξία. Απέδειξε πως ο παραγωγός του πλούτου, καρπώνεται απειροελάχιστο κέρδος από τον πλούτο που παράγει. Απέδειξε πως αναπόφευκτη νομοτέλεια του συστήματος αυτού είναι οι παγκόσμιοι πόλεμοι, μέσα από την παγκοσμιοποίηση των αγορών, την αναζήτηση μεριδίου από νέες αγορές που ανοίγουν ανά τον κόσμο, από το εθνικό κεφάλαιο που πιέζει τις κυβερνήσεις του για μέτρα που θα του επιτρέψουν να έχει μερίδιο στις αγορές. Ο Μαρξ έζησε την περίοδο της ανάπτυξης του βιομηχανικού καπιταλισμού. Ωστόσο στις μέρες μας, που ζούμε την ανάπτυξη της τελευταίας φάσης του μονοπωλιακού καπιταλισμού, τα συμπεράσματα που μπορούμε να αντλήσουμε είναι ευδιάκριτα και πολύ πιο εύκολα ώστε να προκύψουν. Ο Καρλ Μαρξ πέθανε αποδυναμωμένος στις 14 Μαρτίου 1883 στο Λονδίνο. Έντονα συντετριμμένος από το χαμό της αγαπημένης του συζύγου Τζένη Μαρξ, αλλά γεμάτος δύναμη για προσφορά και δράση υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης, έφυγε ως δημοσιογράφος, φιλόσοφος, οικονομολόγος, ιστορικός, πολιτικός, κοινωνιολόγος, αφήνοντας πίσω του μία τεράστια παρακαταθήκη, από την οποία μπορούμε να αντλήσουμε όλες τις απαραίτητες απαντήσεις στο ερώτημα »Πως αλλάζει αυτός ο κόσμος».

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Μέρος 1ο
»Το κεφάλαιο είναι νεκρή εργασία, που σαν βρικόλακας, ζει μόνο ρουφώντας το αίμα της ζωντανής εργασίας. Και όσο πιο πολύ ζει, τόσο πιο πολύ αίμα ρουφάει.» – »Από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του.»

Όλα όσα είπε ο Μάρξ και όσα προσωπικά θεωρώ σαν βασικούς άξονες της κομμουνιστικής κοσμοθεωρίας, συνοψίζονται στις δύο παραπάνω φράσεις του. Ο διαλεκτικός και ιστορικός υλισμός του Μαρξ, έννοιες που δόθηκαν αργότερα από τους μαρξιστές σαν ολοκληρωμένη μορφή, πιστεύει αυτό που αποδείχτηκε από τις επιστήμες της ιστορίας, αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας και της φυσικής. Δηλαδή ότι όλη η ανθρώπινη ιστορία μέχρι τώρα έχει σαν βάση την προσπάθεια που κάνει ο άνθρωπος για την επιβίωσή του αλλά και για την κατανόηση του κόσμου που τον περιβάλλει. Ο ιστορικός υλισμός δεχόμενος το προβάδισμα της ύλης έναντι του πνεύματος αλλά και την διαλεκτική σχέση μεταξύ αυτών των δυο χαρακτηριστικών του ανθρώπου που βρίσκονται σε συνεχόμενη διαπάλη και αλληλεπίδραση, θεμελιώνει την ιστορική εξέλιξη, με βάση αυτή την διαλεκτική σχέση ύλης και πνεύματος, δηλαδή την σχέση ενότητας και αντιπαράθεσης μεταξύ τους. Σύμφωνα με τον Μαρξ η πραγματικότητα είναι υλική και η εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένης της εξέλιξης της ιστορίας και της κοινωνίας,έχει υλική βάση και αίτια. Το πνεύμα ή η συνείδηση, επενεργεί με τη σειρά του στην υλική πραγματικότητα και την επαναδιαμορφώνει. Αυτή είναι ουσιαστικά και συμπερασματικά η διαλεκτική σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην ύλη και το πνεύμα.
Με απλά λόγια, ο Μαρξ διαπίστωσε τη νομοτέλεια που θέλει την εργατική τάξη να εγκαθιδρύει την εξουσία της με ένα εργατικό κράτος, δηλαδή σοσιαλισμό που θα οδηγήσει μέσω της διαδικασίας της εξέλιξης αφανισμού των υπολειμμάτων της αστικής τάξης, στην αταξική κοινωνία, δηλαδή στον κομμουνισμό. Η ανθρωπότητα με τη κατάρρευση του αρχαίου κόσμου, είχε την απλή ακολουθία. Από το κοινοτικό σύστημα των προϊστορικών χρόνων όπου δεν υπήρχαν κοινωνικές τάξεις, πήγαμε στην εποχή της δουλοκτησίας, από εκεί στη φεουδαρχία, μετά στο καπιταλισμό. Το επόμενο θα είναι ο σοσιαλισμός. Κι αυτό γιατί κάθε κοινωνικό σύστημα, εξαλείφεται όταν απλά δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες ανάγκες του ανθρώπου αλλά μετέπειτα και όταν η εκάστοτε τάξη καταπιέζει την ανερχόμενη κοινωνική τάξη.

      Αυτοκρατορίες με πανίσχυρους αυτοκράτορες οι οποίοι στο πλαίσιο της καλύτερης διαχείρισης της αυτοκρατορίας χώρισαν τις αυτοκρατορίες σε περιφέρειες με διοικητές ισχυρούς, ικανούς στρατηγούς οι οποίοι εξελίχτηκαν στους μετέπειτα βασιλείς. Αυτοί με τη σειρά τους, έδωσαν σε μία συγκεκριμένη αριστοκρατία εκτάσεις γης, ώστε να εξασφαλίσουν την στήριξη τους για τη διατήρηση των βασιλείων τους. Έτσι δημιουργήθηκαν τα φέουδα και οι φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής. Με τις μεγάλες ανακαλύψεις των ηπείρων και τις εξερευνήσεις των θαλασσών στον 13ο-14ο-15ο-16ο αιώνα, δημιουργήθηκε μία νέα τάξη αυτή των εμπόρων που άρχισε να διογκώνει τα κέρδη της μέσω της ενασχόλησης του εμπορίου. Αυτό ήταν το στάδιο του εμπορικού καπιταλισμού. Αυτή η τάξη δυνάμωσε, άρχισε να έχει υπό τον έλεγχο της πλοία, τράπεζες, να δανείζει σε βασιλικές οικογένειες, να αποκτάει τις πρώτες μονάδες συγκεντρωμένης παραγωγής.              Έτσι δημιουργήθηκε η αστική τάξη. Αυτή η τάξη με την πρώιμη εργατική τάξη έκαναν την Γαλλική Επανάσταση και ανέτρεψαν τις φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής. Μέσα στη Γαλλική επανάσταση επικράτησε η αστική τάξη. Ξεσπάει η άνοδος της βιομηχανίας και έτσι την περίοδο 1760-1880 έχουμε τον βιομηχανικό καπιταλισμό.  Από τη δεκαετία του 1910 κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, ο καπιταλισμός έχει μπει στη τελευταία φάση του, τον μονοπωλιακό καπιταλισμό, ο οποίος »κυριαρχεί» στις μέρες μας. Παράλληλα η εργατική τάξη, είχε την Παρισινή Κομμούνα το 1871, την επανάσταση στη Ρωσία το 1917 και τη δημιουργία του πρώτου κράτους της μέχρι το 1991, με ότι κατακτήσεις, σωστά και λάθη συνεπαγόταν αυτό. Είχε τα επαναστατικά ρεύματα της λατινικής Αμερικής. Ο 21ος αιώνας δείχνει πως θα είναι καταλυτικός αιώνας για τους αγώνες της τάξης των μαζών. Γι’αυτό και η άρχουσα τάξη επειδή το γνωρίζει αυτό διασπά με ελεγχόμενα κόμματα και κινήματα το ρεύμα αυτό. Ο 21ος αιώνας, θα είναι όπως όλες οι οικονομικές και πολιτικές αναλύσεις δείχνουν, η εποχή του περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό.

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Μέρος 2ο

»Καλύτερα ένα άθλιο τέλος παρά μια αθλιότητα χωρίς τέλος.»

Η σοσιαλιστική επανάσταση σκοπεύει να απελευθερώσει τον άνθρωπο. Οι μηχανές και τα μηχανήματα μπορούν να του προσφέρουν ελεύθερο χρόνο. Πόσο μάλλον η έκρηξη της τεχνολογίας στις μέρες μας κάτι για το οποίο έχει αναφέρει και ο Αινσταιν. Η υπεραξία της εργασίας, δηλαδή το προϊόν που παράγει το προλεταριάτο, καρπώνεται από την κοινωνική τάξη που εκμεταλλεύεται τις παραγωγικές του δυνάμεις. Ο εκάστοτε εργαζόμενος δουλεύει σε κάποιο εξειδικευμένο, συγκεκριμένο τμήμα της παραγωγής και είναι αποκομμένος από το προϊόν της εργασίας του. Δημιουργείται έτσι ένα προλεταριάτο το οποίο είναι ολοένα και πιο εξαρτημένο και μίζερο. Όσο ο χρόνος εργασίας αυξάνεται (υπερωρίες, διεύρυνση ωραρίου- στις μέρες μας μείωση δηλωμένης εργασίας με αυξημένα ωράρια 10ωρου ή 4ωρες συμβάσεις με μισθούς των 100-200 ευρώ) τόσο περισσότερο η εκμεταλλεύτρια κοινωνική τάξη κερδίζει εις βάρος του προλεταριάτου.
Ο εργάτης δεν βλέπει απλά την αλλοτρίωση του σε σχέση με την εργασία του, αλλά επίσης βλέπει να υφαρπάζεται το προϊόν αυτής. Ο Μαρξ προσδιορίζει την υφαρπαγή αυτή με τη θεωρία της υπεραξίας. Η βιομηχανική διαδικασία προσφέρει στην πρώτη ύλη μια επιπλέον αξία, η οποία δημιουργείται από το κεφάλαιο (αγορά πρώτων υλών, μηχανών, εγκαταστάσεων) και κυρίως από την εργασία. Η υπεραξία όμως κατάσχεται πλήρως από το κεφάλαιο το οποίο δεν πληρώνει στον εργάτη/εργαζόμενο παρά τα απολύτως απαραίτητα προκειμένου να συνεχίσει να παράγει και να εργάζεται.Ο άνθρωπος αποξενώνεται όχι μόνο από το προϊόν της εργασίας του αλλά και από τους άλλους ανθρώπους. Η πηγή αυτής της αμοιβαίας εκμετάλλευσης είναι η ιδιοκτησία των μέσων που καθιστούν εφικτή την οικονομική παραγωγή. Η κατάργηση αυτής της ατομικής ιδιοκτησίας και η συλλογική διαχείριση των μέσων παραγωγής θα επέτρεπε στον άνθρωπο να επανακτήσει την πραγματική του φύση, δηλαδή την κοινωνική του ύπαρξη.
Συμπερασματικά λοιπόν, θα συνοψίσουμε την όλη θεωρία στις βασικές  περιόδους που χωρίζεται η ιστορία της ταξικής κοινωνίας. Όπως αποδείχτηκε από την εξέλιξη της ιστορίας, η κοινωνία εμφανίζεται διαιρεμένη σε τάξεις των οποίων τα συμφέροντα αντικρούονται διαρκώς. Στόχος κάθε τάξης είναι ο έλεγχος των μέσων παραγωγής ώστε να μπορέσει να ελέγξει την πολιτική εξουσία και την οικονομία προς όφελος της. Η τάξη που τελικά το κατορθώνει αυτό είναι εκείνη που κυριαρχεί και που διαμορφώνει την ιδεολογία, την ηθική, τους νόμους, με τέτοιο τρόπο ώστε να συντηρεί την κυριαρχία της σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου, πολιτικού, οικονομικού και ατομικού βίου. Η διαδικασία ανταγωνισμού των τάξεων ονομάζεται πάλη των τάξεων και ανώτερη μορφή ταξικής πάλης είναι η πάλη εναντίον της τάξης των εκμεταλλευτών ως συνόλου και της εξουσίας της σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Το ανώτερο στάδιο του πολιτικού αγώνα είναι η κοινωνική επανάσταση, που έχει ως καθήκον την αντικατάσταση των παλαιών παραγωγικών σχέσεων με καινούριες. Ο χαρακτήρας μίας επανάστασης πρέπει να κοινωνικός, διότι μόνο έτσι θα μπορέσει να λύσει τα άμεσα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνική ομάδα που την κάνει. Η Ιστορική εξέλιξη χαρακτηρίζεται από τα αντικρουόμενα συμφέροντα των διάφορων τάξεων που διαμορφώθηκαν στο πέρασμα της ιστορίας. Κάνοντας λοιπόν μία κριτική θεώρηση της ιστορίας βλέπουμε την ανθρώπινη ιστορία να χωρίζεται ως εξής από τον αρχαίο κόσμο μέχρι σήμερα:

• 1) Σύστημα Δουλοκτησίας, όπου η οικονομία λειτουργεί με βάση την εργασία των δούλων. Οι δούλοι εργάζονται για να παράγουν υπεραξία/υπερπροϊόν.

• 2)Φεουδαρχία όπου υπάρχει οργανωμένη παραγωγική διαδικασία η οποία αναφέρεται κυρίως στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Βασική παραγωγική δύναμη στην φεουδαρχία είναι οι δουλοπάροικοι μαζί με τους βιοτέχνες. Τα άτομα που έχουν στην κατοχή τους το μεγαλύτερο μέρος της γης και κατά συνέπεια ελέγχουν την παραγωγή (οι φεουδάρχες) είναι αυτοί που καρπώνονται το υπερπροϊόν και διευθύνουν τα φεουδαρχικά κράτη/κρατίδια.

• 3)Καπιταλισμός όπου μέσα από την εξέλιξη της ναυτιλίας, της τεχνολογίας και του εμπορίου, εμφανίζεται και σιγά σιγά ισχυροποιείται μια νέα κοινωνική τάξη, η αστική τάξη. Καταπιεσμένη από τους φεουδάρχες, θα συγκρουστεί μαζί τους και θα επικρατήσει. Η αστική τάξη κοινωνικά κυρίαρχη, θα αναπαράγει τον ταξικό διαχωρισμό της κοινωνίας, εκμεταλλευόμενη την κοινωνική πλειοψηφία. Εξαιτίας του ανταγωνισμού τους οι καπιταλιστές μειώνονται αριθμητικά όπως βλέπουμε σήμερα να μεγαλώνει το χάσμα πλούσιων φτωχών και να εξαλείφονται τα μικρομεσαία αστικά στρώματα.

• 4)»Δικτατορία του προλεταριάτου» – Σοσιαλισμός είναι το πρώτο στάδιο της κοινωνίας που προκύπτει μετά την ανατροπή του καπιταλισμού, ελέγχεται από την εργατική τάξη και το λαό μέσω των εργατικών/λαϊκών θεσμών, τόσο στο επίπεδο της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής όσο και ευρύτερα σε πολιτικό επίπεδο,

• 5)Κομμουνισμός είναι το σύστημα που θα προκύψει όταν ο σοσιαλισμός και η δικτατορία του προλεταριάτου «μαραίνεται» σταδιακά, το «εργατικό κράτος» αποδυναμώνεται και κάθε ταξική διάκριση εξαφανίζεται. Οι κοινωνικές τάξεις (εργατική/αστική) προϊόν της καπιταλιστικής κοινωνίας δεν υφίστανται πλέον.

»Ας τρέμει η κυρίαρχη τάξη από την κομμουνιστική επανάσταση. Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν τίποτα εκτός από τις αλυσίδες τους.»

Βιβλιογραφία

Τζένη φον Βεστφάλεν Μαρξ, Λατρεμένε μου Καρλ…, Η γυναίκα του Καρλ Μαρξ εξομολογείται,μτφρ. Γιούλη Τσίρου, εκδ.Ποικίλη Στοά, Αθήνα, 2015

Καρλ Μαρξ- Φριντριχ Ενγκελς, Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, εκδ. Θεμέλιο, 2004

Ζαν-Μισέλ Μπενιέ, Ιστορία της νεοτερικής και σύγχρονης φιλοσοφίας. Φυσιογνωμίες και έργα, μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, εκδ.Καστανιώτης, Αθήνα, 1999

Καρλ Μαρξ, Μισθωτή εργασία και Κεφάλαιο, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 2010

Καρλ Μαρξ, Μισθός Τιμή και Κέρδος, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2016

Καρλ Μαρξ, Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2010

Καρλ Μαρξ, Διαφορά της δημοκρίτειας και επικούρειας φυσικής φιλοσοφίας.Διδακτορική διατριβή,μτφρ.,εισαγ.επιμέλ.Παναγιώτης Κονδύλης, εκδ.Γνώση, Αθήνα, 1983

Hobsbaum, Eric John, Η συμβολή του Κάρολου Μάρξ στην επιστήμη τής ιστορίας, Αθήνα, Ε.Μ.Ν.Ε. – Μνήμων, 1981

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

https://www.marxists.org/archive/marx/index.htm

https://karlmarxkefalaio.wordpress.com/

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=1250207

https://www.sansimera.gr/biographies/1343?fbclid=IwAR3A3OdCujBII0DLQsexH1sNvtAAwfxNfV8l8EO1AQcFyJEPEEhtL5PTCDA

https://www.902.gr/eidisi/politiki/157705/200-hronia-apo-tin-gennisi-toy-karl-marx?fbclid=IwAR2QGhPHfjviMfioLepMhGPiNHlZgcu9FMP1pz8PCo8YR9gv0BnMc19lUVk

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=7937661

Προτεινόμενο Υλικό